171 / 457
170
Kadının Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddetten Kaynaklanan Sığınma Hakkı
lı iki kadının sığınma [iltica] başvurusunun reddine ilişkin Temyiz
Mahkemesi’nin (
The Court of Appeal
) kararlarını
36
aynı kararında gö-
rüşmüş ve iltica talebinin kabul edilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Kocalarından şiddet gören ve zina yapmakla suçlanan
Shahanna
Islam
ve
Syeda Shah
adlı iki Pakistanlı kadın, Pakistan’a gönderilmeleri
halinde zina ile suçlanacaklarını ve suçlu bulunmaları halinde kırbaç
veya taşlama cezası ile cezalandırılacaklarını belirtmişlerdir. Kadınlar,
zina ile ilgili şahitliklerinin geçerli olmadığını, Pakistan cezaevlerinde
bulunan hükümlü kadınların yarısından fazlasının zina suçlaması ile
içerde bulunduğunu, vakaların çoğunda 2 veya 3 yıl cezaevinde kalan
kadınların delil yokluğundan serbest bırakıldığını, bunun zulme ve
ayrımcılığa yol açtığını ifade etmişlerdir. Kadınlar ayrıca, birçok ka-
dının eski kocasının, karısının boşanmasını ve yeniden evlenmesini
engellemek için böyle bir yola başvurduğunu, zina suçlaması halinde
yetkili makamların kadınları korumakta gönülsüz davrandıklarını
veya korumak istemeyip ayrımcı muameleye tabi tuttuklarını ifade
ederek iltica talebinde bulunmuşlardır. Temyiz Mahkemesi bu kadın-
ların doğuştan veya değiştirilemez ortak özelliklere sahip olmadıkla-
rını, ortada bir toplumsal gruptan veya 1951 Sözleşmesi kapsamında
“Pakistanlı kadınlar” diye bir toplumsal gruptan söz edilemeyeceğini,
bir toplumsal gruptan söz edilse bile zulmün bizatihi toplumsal bir
gruba üyelikten kaynaklanmadığını, koca şiddetinden kaynaklandığı-
nı, belirterek talepleri reddetmiştir.
Dosyanın önüne gelmesi üzerine, Lordlar Kamarası daha önce-
den benzer bir vakanın bulunmaması sebebiyle, Amerikan Temyiz
Mahkemesi’nin
Acosta
ve Avustralya Yüksek Mahkemesi’nin
A. v.
MIEA
kararları ışığında konuyu tartışmıştır
.
Bu kararda, Lordlar Ka-
marasının davaya bakan heyetinin 5 üyesinden biri olan Lord Millett
çoğunluk görüşüne karşı çıkmış, karar 4’e karşı 1 oyla alınmıştır. Söz
konusu kararda Lord Steyn ve Lord Hoffmann’ nın diğer ülke uy-
gulamalarına da atıfta bulunarak yaptığı değerlendirmeler “belli bir
toplumsal gruba mensubiyet” kavramından ne anlaşılması gerektiği
hususunda oldukça değerli tartışmalar içermektedir.
37
36
Reg. v. Immigration Appeal Tribunal, Ex-parte Shah [1998] 1 W.L.R. 74.
37
Bu konuda ayrıntılı bir çalışma için bkz. Bresnahan, 2011.