203 / 457
202
Türk Mevzuatında Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu
sorumluluk hükümlerine gidilecektir.
55
Çevre kirletenin sorumlulu-
ğu ise, diğer sorumluluk türlerine göre zarar gören açısından zararını
tazmini için elverişli bir sorumluluk türü olup illiyet bağının varlığını
ispatlaması yeterli olmaktadır.
56
2.2.3. Çevre Kanunu’na göre Çevreyi Kirletenin Hukuki So-
rumluluğunun Şartları
ÇK m.28
uyarınca çevreyi kirletenin hukuki sorumluluğunun
varlığından söz edebilmek için ilk olarak kusursuz sorumluluk için
gerekli olan unsurların bulunması gerekir. Kusursuz sorumluluk esa-
sına dayanan haksız fiil hallerinde kusur dışındaki haksız fiilin diğer
unsurlarının bulunması gerekir. Kusur sorumluluğunda kural olarak
bulunması gereken hukuka aykırı bir fiil ile zararın meydana gelmesi
ve meydana gelen zarar ile hukuka aykırı fiil arasında illiyet bağının
varlığı kusursuz sorumluluğun doğmasının koşullarıdır.
57
ÇK m.28
bakımından sorumluluğun öznesi olan çevreyi kirleten ve çevrenin
kirlenmesi unsurları ise özel şartlardır. ÇK’na göre çevreyi kirletenin
sorumluluğunun şartlarından ilk olarak söz konusu Kanun’a özgü
şartlar incelenecektir. Ardında da genel sorumluluk şartları açıklana-
caktır.
2.2.3.1. Kirletenin bulunması
ÇK m.2 kirleteni; faaliyetleri sırasında veya sonrasında doğrudan
veya dolaylı olarak çevre kirliliğine, ekolojik dengenin ve çevrenin bo-
zulmasına neden olan gerçek ve tüzel kişiler olarak tanımlamaktadır.
Buna göre çevre kirliliğinin yol açtığı zarardan kirleten sorumludur.
55
Bu konuda Yargıtay
4.HD:09.02.1988 T. ve 1988/10677 E., 1988/1297 K.
sayılı kararında, “sözü edilen ikinci fıkra hükmü, Çevre Kanunu ile, davacının
diğer sorumluluk sebeplerine dayanma olanağının ortadan kaldırılmadığını be-
lirten bir hüküm olarak yorumlanmıştır. Aynı kararda, burada sorumlulukların
yarışmasının söz konusu olduğu açıklanarak, zarar görenin somut olayda, hangi
sorumluluk sebebini kendi lehinde görüyorsa, ona göre seçim yaparak, davasını
Çevre Kanunu’na, Medeni Kanun’un 730. maddesine veya şartları gerçekleşmişse
Borçlar Kanunu’nun 58. maddesine dayandırabileceği sonucuna varılmıştır.”
56
Ateş, s.73; Gökyayla, s.292; Akipek, 1996, 9;Ertaş, 2012, 111 vd.; Yongalık, 1998, 64
vd.; Güneş, s.136 vd.; Ruşen Keleş/Birol Ertan, Çevre Hukukuna Giriş, Ankara,
2002, s.166; Badur, s.112; Demir, s.82.
57
Seda İrem Çakırca, ‘‘Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu’’
, İÜSBFD,
No:47.
s.59-94. 2012, s.81.