211 / 457
210
Türk Mevzuatında Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu
nevi zararın
86
da tazmini istenebilmelidir. Zararın doğduğunu ispat
etmek TMK m.6’da yer alan ispat koşulları uyarınca mağdura aittir.
87
Ancak hayatın olağan akışı içerisinde kişinin çevre kirlenmesine yol
açtığı ve bu kirlenmenin çevreye zarar verdiği iddiası kabul edilebili-
yorsa, hakim başka bir delil aramadan kirlenmeye sebep olmanın var-
lığını kabul etmelidir.
88
Zarar gören, özel hukuk veya kamu hukuku
tüzel kişisi veya gerçek bir kişi olabilir.
89
2.2.3.5. Kirletici faaliyet ile zarar arasında uygun illiyet bağının
bulunması
ÇK m.28 anlamında, kirletenin sorumluluğundan da söz edebil-
mek için çevrenin kirlenmesine sebep olan olay ile meydana gelen za-
rar arasında uygun illiyet bağının bulunması gerekir. Yargıtay Hukuk
Genel Kurulu (HGK), batan bir geminin denizde yarattığı çevre kirlili-
ğine ilişkin illiyet bağının varlığını incelediği bir kararında, denizden
ve havadan yapılan bilirkişi incelemesinde ve resmi makamların çoğu
gözleme dayanan yansız raporlarında, davalı donatana ait tankerinin
infilak ederek battığı, bunu takiben denizde çevre kirliliğinin oluştuğu
ve akıntıların etkisiyle Türk Karasuları’na geldiğinin açıkça belirlen-
mesinden yararlanmıştır. Yargıtay HGK olay tarihinde Karadeniz’de
başka bir tankerin infilak edip battığı da ileri sürülmediğinden, deniz-
de çevre kirliliği oluşturan petrolün, davalının tankerinden meydana
geldiği; başka bir ifade ile geminin batması ile denizde oluşan kirlen-
me arasında illiyet bağı olduğunu kabul etmiştir.
90
86
Yargıtay baz istasyonlarına ilişkin olarak verdiği diğer bir güncel kararında, dar
anlamda ve para ile ölçülebilen bir zarar yok ise de, baz istasyonunun insanların
kalabalık olarak yaşadığı yere yakınlığı, çevre binalarda ve davacı yanın konutla-
rında yaşayanların sağlık yönünden büyük endişeler taşıdığı, aynı bölgede yaşa-
yan insanların yaşamının psikolojik olarak olumsuz biçimde etkilendiği ve bunun
da insanların psikolojik yapısında tedirginlik ve ümitsizlik yaratacağı açık olması
nedeniyle davacıların zarar gördüğünün kabulünün gerektiğinin altını çizmiştir.
Y. 4. HD., 22.06.2010 T., 2010/4719 E., 2010/7549 K. (Kazancı Bilgi Bankası).
87
Gökyayla, s.295; Çakırca, s.84.
88
Gökyayla, s.295.
89
Yargıtay bir çimento fabrikasının çıkardığı zehirli gaz ve toz artıklarının il mer-
kezinde tüm canlılara zarar verdiğini ileri sürerek zararın önlenmesini talep eden
kamu tüzel kişisi niteliğinde olan Belediyenin istemini kabul etmiştir. Y. 1. HD.,
25.12.1981 T., 1981/14350 E., 1981/ 14955 K. (Kazancı Bilgi Bankası), Çakırca,
2012, 86.
90
Y. HGK., 19.06.1991 T., 1991/4-294 E., 1991/368 K. (Kazancı Bilgi Bankası). Çakır-
ca, s. 86, 87.