69 / 457
68
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda ‘Tedbir’
ıstırabın, meşru bir muamele ya da cezanın barındırdığı rencide olma
duygusu ve ıstırabın ötesine geçmiş olması gerekmektedir.
26
Genel bir ifadeyle söylemek gerekirse, AYM, tutulma koşullarının
genel olarak getirdiği olumsuzlukların tedbir kararı için yeterli olama-
yacağına, doğması muhtemel zararın belli bir ağırlıkta olması gerek-
tiğine, başka bir ifadeyle “belli bir eşiğe ulaşmış olması gerektiğine”
vurgu yapmaktadır.
AYM’nin özellikle sokağa çıkma yasakları nedeniyle yapılan baş-
vurularda vurguladığı bir diğer husus ise, tedbir taleplerinin başvu-
rucunun şahsına yönelik tehlikelere ilişkin iddialara dayanması ge-
rektiğidir. Bu bakımdan kendisi sokağa çıkma yasağının uygulandığı
bölgenin dışında ikamet eden bireylerin tedbir istemleri reddedilmiş-
tir:
“Bireysel başvurunun niteliği gereği, tedbir talepleri sadece başvurucu-
nun şahsına yönelik iddialar yönünden değerlendirilebilir. Bu kapsamda,
Ankara’da ikamet ettiği anlaşılan başvurucunun “sokağa çıkma yasağı” ka-
rarlarından derhâl tedbir kararı verilmesini gerektirecek şekilde kişisel olarak
etkilendiğine ya da alınan kararların doğrudan mağduru olduğuna dair bir
sonuca ulaşılamamıştır.”
27
B. Tedbir Kararı Kapsamındaki Haklar
Yasada tedbir kararının hangi haklar bakımından uygulanabile-
ceği konusunda bir sınırlama getirilmemiş olmasına karşın, AYM İç-
tüzüğünde md.73’te yer alan “
Başvurucunun yaşamına ya da maddi veya
manevi bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehlike bulunduğunun anlaşılması üze-
rine”
tedbir kararı verilebileceğine ilişkin ifadeden; tedbir kararının
ancak, Anayasa’nın 17. maddesinde düzenlenmiş olan ve AİHS’nin 2.
ve 3. maddesindeki haklara karşılık gelen “yaşam hakkı” ve “maddi ve
manevi bütünlüğünü koruma hakkı” söz konusu olduğunda verilebi-
leceği gibi bir sonuç çıkmaktadır.
28
26
Mahkeme burada AİHM’in Ramirez Sanchez/Fransa,
B.No.59450/00, § 157
kararına atıf yapmaktadır.
27
AYM, Meral Danış Beştaş, (TAK), B. No.2015/19545, 22.12.2015, §17.
28
Bu durum kimi yazarlarca içtüzük hükmü açık bir biçimde kanuna aykırılık teş-
kil ettiği gerekçesiyle eleştirilmiştir. Örneğin, KOÇ’a göre içtüzük düzenlemesi,
bireysel başvurunun inceleme ve yargılama usulüne ilişkindir. Buna ilişkin ka-
nunun çerçevesini aşan, yeniden belirleyen nitelikte bir düzenleme yapılmasının,
AYM’nin kendi çalışma esaslarını ve işbölümünü düzenleme yetkisine yönelik
anayasal kurala uygun değildir. Çünkü bu yetki kanunla düzenlenen yargıla-