Dergi 130

TBB Dergisi 2017 (130)

Gonca EROL

yaşam hakkı yönünden ciddi bir risk ile karşılaşacağına, işkence ve kötü mua-

meleye tabi tutulacağına ilişkin bir bilgi, belge sunulamadığı görülmektedir.”

Bununla birlikte mahkeme, kimi durumlarda, başvurucunun ile-

ri sürdüğü tehlikenin çok bariz ve bilinir olduğu hallerde, başvurucu

kendisi bilgi ve belge sunmamış olsa dahi çeşitli uluslararası insan

hakları örgütlerinin raporlarını resen göz önünde bulundurmak su-

retiyle tedbir kararı verebilmektedir.

“Somut olayda başvurucu ülkesine

geri gönderilmesi hâlinde etnik kökeni ve inançları nedeniyle yaşamının teh-

likeye düşebileceğini, işkence ve eziyet görebileceğini ileri sürmüş ancak kişi-

sel durumuyla ilgili somut bilgi ve belge ortaya koymamıştır. Bununla birlikte

bazı insan hakları örgütlerinin (İnsan Hakları İzleme Örgütü, Uluslararası

Af Örgütü), Rusya’ya ilişkin raporlarında, başvurucunun iddialarını destekler

nitelikte tespitlere yer verildiği görülmektedir. Başvurucunun iddiaları ve anı-

lan insan hakları örgütlerin raporları birlikte değerlendirildiğinde, bu aşamada

başvurucunun iddialarının temelsiz olduğu söylenemez.”

Mahkeme bu durumu bir kararında şöyle açıklıyor:

“Anayasa Mah-

kemesi, sınır dışı işlemlerine karşı yapılan başvurularda, geri gönderilen ül-

kenin koşullarını dosyaya sunulan bilgi ve belgelerle sınırlı kalmaksızın ulusal

ve uluslararası kuruluşların ve hükümetlerin düzenlemiş olduğu insan hakları

raporlarından da yararlanmak suretiyle resen araştırmaktadır. Bu kapsamda,

Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHK), Birleşmiş Milletler Mülteciler Yük-

sek Komiserliği (UNHCR), İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Uluslara-

rası Af Örgütü (AMNESTY) gibi bağımsız kurum ve kuruluşların düzenle-

miş olduğu raporlar geri gönderilecek ülkede sistematik olarak insan hakları

ihlalleri yaşanıp yaşanmadığı sorusuna ışık tutmaktadır.”

Mahkeme, bilgi ve belgelerle desteklenmemiş “soyut” iddialar ile

başvurucunun şahsı yahut bağlı olduğu insan grubu ile ilgili öznel

duruma ilişkin olmayan “genel” nitelikteki iddiaları, tedbire başvurul-

ması bakımından yeterli ve ciddi bulmamaktadır:

AYM, A.D. (TAK), B. No. 2014/19506, 31.12.2014, §21. Benzer şekilde bkz. AYM,

M.S.S. (TAK), B. No.2014/19690, 31.12.2014, §21

AYM, M.A. (TAK), B. No.2016/220, 20.1.2016, §19. Mahkemenin insan hakları ör-

gütlerinin raporlarından yararlandığı bazı kararlar için bkz. AYM, Z.M. ve I.M.

(TAK), B. No. 2015/2037, 19.2.2015; AYM, Mohammad Esmaeilzadeh ve Diğerleri

(TAK), B. No.

2015/17658, 19.11.2015; AYM, Azizjon Hikmatov (TAK), B. No.

2015/18582, 15.12.2015; AYM, R.M. (TAK), B. No. 2015/19133, 16.12.2015.

AYM, Oyatullo Kurbonov ve Diğerleri (TAK), B. No. 2016/

10071, 31.5.2016, §17