131

158

(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende İdare Hukuku ve Kuramın Görüşlerinin ...

gelişme sonucunda göreceli olarak bolluğa kavuştuğu durumlarda

halkın devrimlerden korkusunun gittikçe azaldığını ve sosyal düzenin

de gittikçe pekiştiği için durumun istikrarlı bir hale kavuştuğunu, bu

durumun liberal kapitalist destekçilerinin icra organına yönelik çeliş-

kili tutumunu, daha açık bir deyişle, icra organına karşı güvensizliğin

gittikçe yaygın hale gelerek onun biraz biraz silikleşmesini açıklayabi-

leceğini belirtmektedir.

Marksistler, liberal kapitalizmin sonundan ve tekelci kapitalizmin

başlangıcından itibaren parlamentonun inişe geçtiği ve yürütmenin

güçlendirildiği konusunda âdeta bir oydaşı içerisinde bulunmaktadır-

lar. Nitekimpolitika bilimi alanındaMarksist kurama önemli katkı sağ-

lamış bulunan Nicos Poulantzas, tekelci kapitalizmin başlangıcından

itibaren parlamentonun inişe geçmesi ve yürütmenin güçlendirilmesi-

nin devletin belirgin bir vasfını oluşturduğu görüşünü savunmaktadır.

Bununla birlikte yazar, devletin tekelci kapitalist düzendeki ekonomik

rolünün, rekabetçi kapitalizmin liberal devletinin ekonomiye müdaha-

le etmediği yollu bir düşünceye götüremeyeceği gibi yürütme erkinin

güçlendirilmesinin de alabildiğince güçlü bir parlamento ve hemen

hemen olmayan bir yürütme erkiyle donatılmış bir liberal devlet imge-

sinin meşrulaştırılmaması gerektiğini ifade etmektedir. Yazar, devlet

idaresi-bürokrasinin devletten devlete değişiklik göstermekle birlikte

burjuva devletin örgütlenme ve işleyişi içinde her zaman önemli bir

yere sahip olduğunu, ancak yürütme erkinin güçlendirilmesinin tekel-

ci kapitalizmin başlangıcından itibaren iş başında olduğunu ve zaten

bu olgunun liberal devletten müdahaleci devlete geçişi mühürlediği-

ni belirtmektedir. Poulantzas, yürütmenin güçlendirilmesi olgusunun

mevcut şekillerinin tümüyle yeni olduğunu ve eşitsiz derecelerle ge-

lişmiş kapitalist ülkelerin tümünü ilgilendirdiğini, yalnızca Fransa’ya

özgü olmadığını savlamaktadır.

Aslında Marksistler, kapitalist devletin, kapitalizmin hangi aşa-

masında bulunulursa bulunulsun icranın güçlendirilmesi yönünde

görünmez bir eğilim taşıyacağını zira yukarıda ayrıntılı bir şekilde gö-

rüldüğü üzere devletin kapitalist burjuva sınıfının egemenliğini sağ-

Duverger, s. 17.

N. Poulantzas, State, Power, Socialism [Orijinali, L’Etat, Le Pouvoir, Le Socialisme,

Presses Universitaires de France 1978’den İngilizceye çeviren; Patrick Camiller],

Verso Yayınları, London, Newyork 2000, s. 217.