131

192

Tam Yargı Davalarında Manevi Tazminat

C. Zarar Görenin Kişisel Durumu Ve Özellikleri

Hükmedilecek manevi tazminat miktarını etkileyen bir diğer hal

ise zarar görenin sıfatı, işgal ettiği makam, sosyal ve ekonomik duru-

mu gibi zarar görene bağlı özelliklerdir.

Bilindiği üzere manevi tazminatın amacı, manevi acıyı bir oranda

gidermek, bozulan ruhsal dengeyi onarmaktır. Ancak manevi zarara

neden olan bir idari faaliyet sonucu kişilerin uğrayacağı manevi zarar-

lar aynı olmayacaktır. Uğranılan manevi zararın belirlenebilmesi için,

idarenin faaliyetinin kişide yarattığı elem ve ızdırabın yanı sıra, kişi-

nin toplumdaki yerinin, olay sırasında toplumda işgal ettiği makamın,

toplumdaki saygınlığının, öğrenim durumunun, sosyal ve ekonomik

durumunun araştırılması ve göz önüne alınması gerekmektedir. Ma-

nevi zarara neden olan idari faaliyetin kişiden kişiye yaratacağı farklı

sonuçlara göre, manevi tazminat miktarı belirlenirken de zarar göre-

nin kişisel özellikleri dikkate alınmaktadır.

Manevi tazminat miktarı belirlenirken, her somut olayın özellikle-

ri ayrı ayrı değerlendirileceği için, yukarıda açıklanmaya çalışılan hu-

suslar dışında kalan olaya has özel hususların da dikkate alınması ge-

rekmektedir. Buna örnek olarak, zararın doğduğu çevrenin özellikleri,

cismani zarar halinde, zarar görenin vücut yapısındaki değişikliğin

niteliği ve süresi gibi özellikler gösterilebilir.

Yargıtay, manevi taz-

“Kişilik hakları hukuka aykırı olarak saldırıya uğrayan kimse manevi tazminata

hükmedilmesini isteyebilir. Hâkim manevi tazminatın miktarını tayin ederken

saldırı teşkil eden eylem ve olayın özelliği yanında tarafların kusur oranını, sıfa-

tını, işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate

almalıdır.” Yargıtay

10.05.2005, E: 2004/10355, K: 2005/5165; “Mahkemece,

ülkenin ekonomik koşulları, paranın alım gücü, tarafların mali ve içtimai durum-

ları, davalıların eyleminin niteliği ve atfedilen kusur oranı, davacılarda yaratılan

elem ve ızdırabın ağırlığı ve manevi tazminatın belirlenmesine ilişkin tüm ilke

ve kurallar nazara alınarak davacılar lehine hükmedilen tazminat miktarları

yerindedir.” Yargıtay HGK, 23.06.2004, E: 2004/13- 291, K: 2004/370 (Sinerji Mev-

zuat ve İçtihat Programları).

“Manevi tazminatın miktarı tayin edilirken saldırı teşkil eden eylem ve olayın

özelliği yanında tarafların kusur oranı, sıfatı, işgal ettikleri makamı ve diğer sos-

yal ve ekonomik durumları dikkate alınmalıdır. Miktarın belirlenmesinde her

olaya göre değişebilecek özel hal ve şartların bulunacağı da gözetilerek takdir

hakkını etkileyecek nedenleri karar yerinde objektif olarak gösterilmelidir. Bu taz-

minatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut

halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli ola-

na kadar olmalıdır. Haksız zenginleşmeye neden olmamalıdır.” Yargıtay HGK,

12.05.2004, E: 2004/4- 274, K: 2004/283; Yargıtay

07.05.2002, E: 2001/12830,