131

218

Ana ile Evlilik Dışında Doğan Çocuk Arasındaki İlişkiyi Düzenleyen Türk Medeni Kanunu ...

Anayasa Mahkemesi, ana baba evli değillerse çocuğun ananın

soyadını alacağına dair TMK’nun 321. maddesinde yer alan hükmü,

evlilik içi ve dışı çocuklar arasında ayrım gözetilmemesi ilkesine aykı-

rılık teşkil ettiği

ve evlilik dışında doğan çocuğun babasının soyadını

almasının onun menfaatine olacağı gerekçesi ile iptal etmiştir. Kararda

çocuğun babasının soyadını taşımasının bir hak olduğu, ona ananın

soyadının verilmesinin ise çocuğun menfaatlerinin ihlali sayılacağı ifa-

de edilmiştir.

Söz konusu kararda, evlilik dışında doğan çocuğun babasının so-

yadını alamamasının, çocuğun farklı ve hatta daha eksik bir sosyal

korumaya tabi tutulması anlamına geleceği, başka bir ifadeyle baba-

nın soyadının alınmasının, sosyal koruma seviyesini artıracağı sonu-

cuna varılmıştır. Fakat bu görüşe katılmak ve evlilik dışında doğan

çocuğun ananın soyadını taşımasının, onun menfaatlerinin ihlali an-

lamına geleceği yönündeki varsayımı kabul etmek mümkün değildir.

Evlilik dışında dünyaya gelen çocuğun velayetinin anada olması ha-

linde bile çocuğun babasının soyadını Kanun gereği alması, Anayasa

Mahkemesi’nin bahsi geçen kararında dayandığı temel esaslardan biri

olan “

çocuğun menfaati

” ilkesine aykırıdır.

Serozan’ın isabetli olarak

ifade ettiği üzere, evlilik dışında doğan çocuğun ananın soyadını al-

ması ve böylece

“soyadı ile velayet arasında anlamsız ve sakıncalı asimetri-

nin”

önüne geçilmesi çocuğun üstün yararına uygun düşen bir çözüm

olacaktır.

bağlanması halinde, babanın soyadı ile baba hanesine tescil edilmesine ilişkin en-

gel ortadan kalkmış olduğundan, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının yerinde

olduğunu ifade etmektedir (Öztan, Aile Hukuku, s. 1012-1013).

Anayasa Mahkemesi Kararını bu gerekçe yönünden yerinde gören görüş için bkz.

Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 110.

Anayasa Mahkemesi Kararını bu gerekçe yönünden yerinde gören görüş için bkz.

Hüseyin Hatemi/Burcu, Kalkan Oğuztürk, Kişiler Hukuku, 2. Bs., İstanbul, 2013,

s. 56.

Rona Serozan, Medeni Hukuk, Genel Bölüm/Kişiler Hukuku, 5. Bs., İstanbul,

2014, s. 474; Ayan, s. 29; Ece Baş, Süzel/Gökçe Kurtulan, “Çocuğun Soyadına

İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararlarının İncelenmesi”, Bahçeşehir Üniversi-

tesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, Sy. 135-136, İstanbul, 2015, s. 86. Anayasa

Mahkemesi’nin iptal kararındaki karşı oy yazılarında da benzer düşüncelere yer

verilmiştir. Karşı oy yazılarında velayetin ana olduğu durumlarda çocuğun ana-

nın soyadını taşımasının amaca uygun olduğu, sırf tanıma veya babalığa hüküm

edildiği için, çocukla duygusal hiçbir yakınlığı olmayan babanın soyadını taşı-

makta çocuğun yararı bulunmayacağı ifade edilmiştir.

Rona Serozan, “Anayasa Mahkemesi’nin Yeni Medeni Kanun Kurallarına İlişkin