131

219

TBB Dergisi 2017 (131)

Gamze TURAN BAŞARA

Anayasa Mahkemesi’nin TMK’nun 321. maddesinde yer alan

“evli

değilse ananın”

ibaresini kaldırmasıyla birlikte, Kanun’un anılan hük-

mü, yalnızca doğduğu anda ana ve babası evli olan çocukların soya-

dının nasıl belirleneceği sorusuna yanıt verir hale gelmiştir. Doğduğu

anda ana ve babası evli olmayan çocukların soyadının nasıl belirle-

neceği meselesi, bu çocuklarla ilgili olarak tanıma ve babalık hükmü

olup olmadığına bakılmaksızın TMK’nun 321. maddesi dışında kal-

maktadır. Hüküm, doğduğu anda ana ve babası evli olan çocukların

soyadını düzenlerken, ana ve babası evli olmayan çocukların soyadı-

nın nasıl belirleneceği konusunda sessiz kalmaktadır. Anılan düzenle-

me bu haliyle lafzı itibariyle boşluk içermektedir.

Diğer taraftan Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı sonucunda,

TMK’nun 321. maddesinin iptal hükmünün dışında kalan son cümle-

si, anlamsız hale gelmiştir. Gerçekten de, hüküm içerisinde bu cümle

kendisinden önce gelen cümleyle bağlantılı şekilde ele alınmış ve ana

ile babanın evli olmadığı ihtimalde, ananın çift soyadı taşıması du-

rumunda çocuğun ananın hangi soyadını taşıyacağı sorununa cevap

vermiştir. Önceki cümledeki bağlantı ibaresi olan “

evli değilse ananın

”

ibaresi iptal edilince bu cümle artık bir anlam ifade etmemektedir.

TMK’nun 321. maddesinin Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı

doğrultusunda yeniden kaleme alınması gerekmektedir. Evlilik dı-

şında dünya gelen çocuğun soyadının ne olacağı hususunda sadece

NHK’da düzenleme yapılması yeterli değildir. Öğretide ve uygulama-

da zorunlu olarak Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararıyla ve NHK’nın

28/(4). maddesiyle uyumlu olacak şekilde, evlilik dışında dünyaya

gelmiş olup tanıma veya babalık davası yoluyla baba ile arasında soy-

Kararlarının Değerlendirilmesi”, Anayasa Mahkemesinin Medeni Hukuka İlişkin

Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu (21 Mayıs 2012), İstanbul, 2013, s.

149.

Özen, s. 179; Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 109-110; Baş Süzel/Kurtulan,

s. 87.

Özen, s. 179; Pelin Işıntan, “Anayasa Mahkemesinin 8.12.2011 Tarihli Kararı

Işığında Türk Hukukunda Velayet Hakkı Kendisine Verilmiş Kadının Çocuğun

Soyadını Seçme Hakkı Mevcut Mudur?”,

Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fa-

kültesi Dergisi,

Sy. 1, İstanbul, 2012, s. 268; Saibe Oktay-Özdemir, “Anayasa

Mahkemesi’nin Soyadı Kanunu m. 4’ü İptal Eden 8.12.2011 Tarih ve 119/165 Sayı-

lı Kararının Değerlendirilmesi”, Anayasa Mahkemesinin Medeni Hukuka İlişkin

Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu (21 Mayıs 2012), İstanbul, 2013, s.

189; Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 109-110; Baş Süzel/Kurtulan, s. 87.