131

222

Ana ile Evlilik Dışında Doğan Çocuk Arasındaki İlişkiyi Düzenleyen Türk Medeni Kanunu ...

lıyorsa, onların nüfus memurluğuna birlikte yapacakları başvuruyla,

ana veya babanın soyadının çocuğa verilmesini tercih edilebilirler.

Buna karşılık velayet eşlerden sadece birine aitse, çocuk kural olarak

velayet hakkına sahip olan ebeveynin, çocuğun doğumu anındaki so-

yadını alır. Velayet hakkına tek başına sahip olunan çocuk evlilik dı-

şında dünyaya gelmiş bir çocuk olması halinde, velayet hakkı sahibi

ebeveynin, nüfus memurluğuna yapacağı başvuruyla, çocuğa diğer

ebeveynin soyadının verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir. Ancak

bunun için soyadı verilmek istenen ebeveynin ve çocuk beş yaşını ta-

mamlamışsa çocuğun rızasının alınması gerekir (BGB §1617a).

Yukarıda yapılan açıklamalardan anlaşılacağı üzere Anayasa

Mahkemesi’nin, çocuğun yararına olmadığı gerekçesiyle iptal ettiği

hüküm, yukarıda anılan ülkelerin hukuk sistemlerinde çocuğun daha

menfaatine olduğu için özel olarak kabul edilmiştir. Anılan ülke hu-

kuklarındaki düzenlemelerin eşitlik ilkesine veya çocuğun menfaatine

aykırılığı konusunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır.

Türk Hukuku bakımından evlilik dışında doğan çocuk ile baba

arasında tanıma veya babalık davası yoluyla soybağı ilişkisi kurulmuş

ise velayet anada olmasına rağmen çocuk babanın soyadıyla nüfus

kütüğüne kaydedileceğinden, velayet hakkı sahibi ana ile çocuğun

soyadının farklı olması sonucu ortaya çıkabilecektir. Bu durumun ise

günlük yaşamda bir takım zorluklara sebebiyet vermesi oldukça muh-

temeldir. Şöyle ki, evlilik dışında doğan çocuk ile baba arasında soyba-

ğı ilişkisinin kurulmasının ardından çocuk babanın soyadıyla babanın

nüfus kütüğüne kaydedilir. Bu durumda velayet anada olmakla birlik-

te, ana ile çocuğun soyadı farklı olduğundan, ana her defasında tek ba-

şına velayet hakkına sahip olduğunun ispatı sorunuyla karşılaşacaktır.

Çocuk evlilik birliği içinde dünyaya gelmiş ve evliliğin boşanmay-

la sona ermesi sonucunda velayet anaya bırakılmışsa, ananın elinde

velayet hakkına sahip olduğunu gösteren bir mahkeme kararı olaca-

ğından, kendisiyle farklı soyadı taşıyan çocuğunun velayetinin ken-

Karl August Prinz von Sachsen Gessaphe, Münchener Kommentar zum Bürgerlic-

hen Gesetzbuch, Band 9: Familienrecht II §§ 1589-1921, SGB VIII, 7. Aufl., Münc-

hen, 2017, § 1617, N. 8, 18; Wolfgang Enders, Beck’scher Online-Kommentar BGB,

42. Edition, Stand: 01.02.2017, § 1617, N. 2.

v. Sachsen Gessaphe, MüKoBGB, § 1617a, N. 12; Enders, BeckOK BGB, § 1617a,

N. 2,3.