131

248

Türk Hukukunda Tüketici Uyuşmazlıklarının Tahkime Elverişliliği

Bu açıklamalar dikkate alındığında, kural olarak her türlü sözleş-

menin tüketici sözleşmesi olarak değerlendirilmesinin mümkün oldu-

ğu görülmektedir. Beş yüz bin TL değerinde bir ön ödemeli konut sa-

tışı sözleşmesi gibi yüz bin TL değerinde bir otomobil satımına ilişkin

sözleşme de, evde internet kullanımına ilişkin abonelik sözleşmesi de,

bankadan alınan tüketici kredisi de birer tüketici işlemi olarak karşı-

mıza çıkmaktadır. Eski Kanun döneminde Yargıtay içtihadıyla gelişen,

eser, simsarlık, vekâlet bankacılık vb. sözleşmelerin TKHK dışında

kaldığının kabulüne yönelik yaklaşım, yeni TKHK’nin açık hükmü

karşısında terk edilmiştir.

Kısaca, bir sözleşmenin tüketici sözleşme-

si olarak tanımlanması için, söz konusu malın veya hizmetin niteliği

ya da değeri değil, sözleşme taraflarından tüketici olarak addedile-

cek olan tarafın bu sözleşme ilişkisine girerken güttüğü amaç dikkate

alınmaktadır. Eğer tüketici, söz konusu malı veya hizmeti ticari ya da

mesleki olmayan özel bir amaç için, söz gelimi özel kullanım veya he-

diye etme amacıyla

ediniyorsa, artık ortada bir tüketici sözleşmesinin

varlığından ve TKHK’nin uygulama alanına giren bir durumdan söz

etmek gerekir.

B. Tüketici Hukuku Mevzuatı Uyarınca Tüketici

Uyuşmazlıklarının Çözümü

a. Genel Olarak

TKHK’nın 66. vd. maddelerinde tüketici uyuşmazlıklarının çözüm

yolları düzenlenmiştir. Bunlardan ilki, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

tarafından oluşturulacak ve belirli bir meblağa kadar

uyuşmazlıklar-

da bağlayıcı karar verme yetkisine sahip tüketici hakem heyetleridir.

Aydoğdu, Tüketici Kılavuzu, s. 21. 6502 s. TKHK’nin tanımlar maddesi olan 3

maddenin l bendinde bu durum açıkça ifade edilmiştir: “Tüketici işlemi: Mal veya

hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesle-

ki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek

veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta,

vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleş-

me ve hukuki işlemi (...)”

Aydoğdu, Tüketici Kılavuzu, s. 21.

Bu meblağ, 6502 sayılı TKHK’nin 68inci ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeli-

ğinin 6ncı Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ

(RG 20.12.2015, S. 29568) ile 2016 yılı için illerde 3480 TL ve ilçelerde 2320 TL ola-

rak belirlenmiştir.