131

273

TBB Dergisi 2017 (131)

Pınar ÇAĞLAYAN AKSOY

Bu nedenle somut olayda birinci ihtimalin söz konusu olması, yani

bir seçimlik ceza koşulunun şartın kararlaştırılmış olduğu kuvvetle

muhtemeldir. Yukarıda açıklandığı üzere, TBKmd. 179/f. 1 anlamında

seçimlik ceza koşulunda, alacaklı borcun aynen ifası ile ceza koşulunu

talep etme haklarından birini kullanma hususunda serbesttir. Buna

göre satıcı isterse, asgari alım taahhüdünün yerine getirilmesini talep

edebilir; bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde ise kanun-

dan doğan haklarını kullanabilir. İlgili Yargıtay kararlarında yapılan

özette, taraflar arasındaki sözleşmede satıcının bu yola başvurmasına

engel teşkil edecek bir hükmün bulunduğuna ilişkin herhangi bir ifa-

de yer almamaktadır. Satıcı dilerse bunun yerine ceza koşulunu talep

etme hakkını kullanabilir. Satıcı, herhangi bir zarara uğramamış olsa

dahi kararlaştırılan ceza koşulunu talep etme hakkına sahiptir. Yargı-

tay kararlarında yer alan ifadelerden satıcının seçimlik olarak sahip

olduğu aynen ifayı veya ceza koşulunu talep etme haklarından bu so-

nuncusunu kullandığı anlaşılmaktadır. Tekrar belirtelim ki, kesin olan

husus, ihtilaf konusu somut olayda hiçbir şekilde Yargıtay’ın tespit et-

tiği şekilde bir ifaya eklenen ceza koşulunun söz konusu olmadığıdır.

Somut olaydaki uyuşmazlık, sağlayıcı firmanın asgari alım ta-

ahhüdünün yerine getirilmemesi ihtimaline karşı kararlaştırılmış ve

muaccel olan seçimlik ceza koşulunu on yıllık sözleşme ilişkisi sona

erdiğinde talep edip edemeyeceği noktasındadır. Bu nedenle, sağlayı-

cının kendisine tanınan bu seçim hakkını sözleşme sona erdikten sonra

kullanmasının mümkün olup olmadığının, özellikle ilk yılın sonunda

ceza koşulunu talep etmiş ancak ifa edilmemesine rağmen sözleşmeye

devam etmiş olduğu dikkate alınarak MK md. 2 çerçevesinde değer-

lendirilmesi gerekmektedir.

II. Sağlayıcının Kendisine Gönderilen İhtarname Karşısında

Sessiz Kalması ve Mal Tedarik Etmeye Devam Etmesinin

Hukuki Niteliğinin Değerlendirilmesi

Bayi ilk yılın sonunda sözleşmede yer alan asgari alım taahhü-

dünü yerine getirememiş ve bu hususu sağlayıcıya ihtarname ile bil-

direrek, sonraki yıllarda da sözleşmede belirlenmiş olan asgari alım

taahhüdünün uygulanmaması şartıyla sözleşmeye devam edebile-

ceklerini, aksi takdirde sözleşmenin feshine ilişkin görüşmelere baş-

lamaya hazır olduklarını belirtmiştir. Yargıtay HGK, bayi tarafından