131

275

TBB Dergisi 2017 (131)

Pınar ÇAĞLAYAN AKSOY

manın irade beyanı olarak nitelendirilmesi için, somut olayın şartları

bir bütün olarak değerlendirildiğinde, susan kişinin MK md. 2 hükmü

uyarınca aktif bir davranışta bulunması gerektiği halde susmuş olması

gerekmektedir.

TBK md. 6’da, susmanın hangi durumlarda kabul olarak nitelen-

dirileceğine ilişkin özel bir düzenleme yer almaktadır.

Kural olarak

bir öneri karşısında sessiz kalınması (susma), o önerinin kabul edildiği

anlamını taşımaz; tam tersi onun reddedildiği anlamına gelir.

Bunun-

la birlikte, somut olayın tüm şartlarını dikkate alan muhatap, susan

kişinin olumlu bir beyanda bulunmak istememiş olsaydı, bu itirazını

açıkça ortaya koyacağını düşünmekte haklı ise, susma kabul olarak de-

ğerlendirilebilir.

TBK md. 6’ya göre öneren, kanun veya işin özelliği ya da duru-

mun gereği açık bir kabulü beklemek zorunda değilse, öneri uygun bir

sürede reddedilmediği takdirde, sözleşme kurulmuş sayılır. Bu çerçe-

vede, TBK md. 6’nın uygulanması için özellikle somut olayda söz ko-

nusu olan hukuki işlemin niteliği ve somut olaydaki durumun özelliği

gereği susan kişinin açık bir kabul beyanında bulunmasının gerekli

olup olmadığına bakılmalıdır.

Belirtmek gerekir ki, TBK md. 6 çer-

çevesinde susma ile kabulün söz konusu olup olmadığı belirlenirken

güven teorisi esas alınmakta, hatta bazı yazarlar TBK md. 6’nın güven

BK-Kramer/Schmidlin, Art. 1 OR, N. 12.

TBK md. 6’da yer alan örtülü kabule ilişkin bu düzenleme ile TBK md. 1’de yer

alan örtülü irade beyanlarına ilişkin düzenleme arasındaki sınırın çizilmesi tartış-

malı bir konudur. Doktrindeki hakim görüşe göre, TBK md. 6, örtülü irade beyanı

türlerinden iradeyi gösteren hareket ve irade faaliyetiyle (aktif örtülü davranış)

değil, doğrudan doğruya susma (pasif örtülü davranış) ile ilgili bir özel hüküm-

dür. Ayrıntılı bilgi için bkz. BK-Kramer/Schmidlin, Art. 6 OR, N. 14. Aynı görüş-

te, bkz. Ahmet Kut, Art. 1-40 OR, CHK - Handkommentar zum Schweizer Privat-

recht, Obligationenrecht, Allgemeine Bestimmungen Art. 1-183 OR, 2. Aufl, 2012,

(kısalt. CHK-Kut), Art. 1 OR, N. 12; Gauch/Schluep/Schmid/Emmenegger, Nr.

454; CR-Morin, Art. 6 OR, N. 3.

OR 2020 md. 9/f. 1’de bu ilke açık bir hükümle düzenlenmiştir. Ayrıca, konu-

ya ilişkin olarak bkz. Art. 18 CISG; Art. 34 CESL; Art. II.-4:204 DCFR; Art. 2:204

PECL; Art. 2.1.6 (1) UNIDROIT Principles.

Koller, Nr. 191.

Huguenin, Nr. 226 vd; von Tuhr/Peter, s. 188-189; BK-Becker, Art. 6 OR, N. 7 vd;

CHK-Kut, Art. 6 OR, N. 3; Jolanta Kren Kostkiewicz, OR Kommentar Schweize-

risches Obligationenrecht, Orell Füssli Kommentar, hrsg. v. Jolanta Kren Kostkie-

wicz, Peter Nobel, Ivo Schwander, Stephan Wolf, 2. überarbeitete und erweiterte

Auflage 2009 (kısalt. OFK-Kostkiewicz), Art. 6 OR, N. 3 vd; Eren, s. 256 vd.