131

277

TBB Dergisi 2017 (131)

Pınar ÇAĞLAYAN AKSOY

anlaşmalarıyla ilga edildiğine göre, artık sağlayıcının ceza koşulunu

talep hakkı da söz konusu değildir. Dolayısıyla burada artık Hukuk

Genel Kurulu’nun yaptığı gibi hakkın kötüye kullanılmasından da

bahsedilemez.

Sağlayıcının mal tedarik etmeye devam etmesinin, TBK md. 6 an-

lamında susma ile kabul niteliği taşımadığı ve sözleşmenin değişme-

diği kabul edildiği takdirde, sağlayıcının ceza koşulunu talep hakkını

sözleşme sona erdikten sonra kullanmasının çelişkili davranış yasa-

ğına aykırılık teşkil edip etmediği konusunda karar verilmesi gereke-

cektir. Bu konuya aşağıda III. Bölümde ayrıntılı olarak yer verilecektir.

B. Sağlayıcının Bayiye Mal Göndermeye Devam Etmesi TBK

md. 1 Anlamında Örtülü Kabul Olarak Nitelendirilebilir Mi?

Sağlayıcının bayiye mal göndermeye devam etmesinin, sözleşme-

nin değiştirilmesi önerisini örtülü olarak kabul ettiği şeklinde değer-

lendirilip değerlendirilemeyeceğinin de belirlenmesi gerekmektedir.

Bu konuda bir sonuca varılmadan önce, iki hususun değerlendirilmesi

yerinde olacaktır: İlk olarak bu davranışın bir irade beyanı olarak nite-

lendirilip nitelendirilemeyeceği belirlenmelidir. Sonrasında ise, eğer bu

davranışın bir irade beyanı olarak nitelendirilmesi mümkünse, beyan

sahibinin hangi iradeyi açıkladığı, yani bu iradenin sözleşmenin değiş-

tirilmesine onay verme yönünde olup olmadığı tespit edilmelidir.

İlk olarak bayinin sözleşmenin ceza koşuluna ilişkin hükümleri-

nin uygulanmaması konusundaki önerisi karşısında sağlayıcının ses-

siz kalarak sözleşmede kararlaştırıldığı üzere her yıl mal göndermeye

devam etmesinin örtülü bir irade beyanı olarak nitelendirilip nitelen-

dirilmeyeceği değerlendirilmelidir. Muhatabın (olayda bayinin), karşı

Yargıtay asgari alım taahhüdü içeren bayilik sözleşmelerine ilişkin olarak verdiği

kararlardan birinde, sağlayıcının geçmiş yıllara ilişkin ceza koşulu talebinde bu-

lunabileceğini belirtmiştir. Yargıtay’a göre, ceza koşulu alacağı muaccel olmasına

rağmen ceza koşulu talebinde bulunmayarak mal vermeye devam eden sağlayıcı,

ceza koşulundan örtülü olarak vazgeçmiş sayılmaz. Bu çerçevede Yargıtay kara-

rında “Davacının her yıl sonunda taahhüdün ihlaline rağmen mal vermeye de-

vam etmiş olması sözleşmedeki taahhüdün ihlali halinde uygulanacak cezai mü-

eyyidelerden feragat ettiği anlamına gelmez. Çünkü devam eden süreçte bayinin

taahhüdünü yerine getirme imkânı mevcut olup, bu şekilde mal verilmesi bayiye

tanınan bir haktır.” ifadelerine yer verilmiştir. Bkz. Yargıtay 19. HD, E. 2012/9915,

K. 2013/8558, T. 13.05.2013