131

276

Asgari Alım Taahüdü İçeren Bayilik Sözleşmelerinde Cezai Şart- Yargıtay Hukuk Genel ...

sorumluluğunun özel bir uygulama alanı olduğunu kabul etmekte-

dirler.

Güven teorisi gereği, susan kişi, pasif davranışının bir onay

olarak anlaşılabileceğini bilmiyor veya bilebilecek durumda değilse,

susma kabul olarak nitelendirilemez.

İncelemekte olduğumuz olay bakımından TBK md. 6’da belirtil-

miş olan “işin özelliği” değil, “durumun gerekleri”nin açık bir kabulü

gerektirip gerektirmediği önem taşımaktadır. Bu noktada, somut ola-

yın koşulları dikkate alındığında, öneride bulunan kişinin (bayinin),

sağlayıcının sessiz kalmasından sözleşme değişikliğini kabul ettiği

sonucunu çıkarmasının MK md.2 çerçevesinde haklı olup olmadığına

bakılması gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle, bayinin, sağlayıcı değişik-

lik önerisini reddetmek isteseydi, bunu açıkça ifade etmesi gerektiğini

düşünmesinin haklı olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir.

Doktrinde, sözleşmede değişiklik yapılmasına ilişkin önerilerin,

TBK md. 6 anlamında “açık bir kabulü gerektirmeyen bir durum” ola-

rak nitelendirilip nitelendirilemeyeceğini değerlendiren bazı yazarlar,

şu görüşü savunmaktadırlar: Akdedilmiş olan sözleşmelerin sonradan

değiştirilmesi ve sözleşme görüşmeleri sırasında üzerinde anlaşılama-

yan veya görüşülmemiş olan şartların sözleşmeye eklenmesine ilişkin

öneriler, alıcı (muhatap) tarafından cevapsız bırakılabilir. Sözleşme

değişiklikleri örtülü olarak gerçekleştirilmez. Bu durumda güvenin

korunması ihtiyacı söz konusu değildir.

Kanımızca, sağlayıcının sessizliği, TBK md. 6 hükmü uyarınca de-

ğişiklik önerisini kabul ettiği anlamına gelmemektedir. Bununla birlik-

te sağlayıcının sessiz kalarak bayiye mal vermeye devam etmesi, TBK

md. 6 kapsamında yapılan değerlendirme sonucunda bir kabul olarak

nitelendirildiği takdirde, gerçekten de akaryakıt bayilik sözleşmesinin

15. maddesinin uygulanmayacağı konusunda taraflar arasında bir an-

laşma meydana gelmiş olacaktır. Ancak, sözleşmenin bu anlamda de-

ğiştiği kabul edildiği takdirde, ceza koşuluna ilişkin hüküm tarafların

CHK-Kut, Art. 6 OR, N. 3; BK-Kramer/Schmidlin, Art. 6 OR, N. 14, 16; OFK-

Kostkiewicz, Art. 6 OR, N. 1; Gauch/Schluep/Schmid/Emmenegger, Nr. 455;

CR-Morin, Art. 6 OR, N. 8. .

BK-Kramer/Schmidlin, Art. 6 OR, N. 18; CHK-Kut, Art. 6 OR, N. 3 .

Ayrıntılı bilgi için bkz. Kocayusufpaşaoğlu, s. 206.

Bkz. BK-Kramer/Schmidlin, Art. 6 OR, N. 54. Aynı yönde bkz. CHK-Kut, Art. 6

OR, N. 9.