131

274

Asgari Alım Taahüdü İçeren Bayilik Sözleşmelerinde Cezai Şart- Yargıtay Hukuk Genel ...

sağlayıcıya gönderilen ihtarnamede yer alan “cezai şarta ilişkin 15.

maddenin uygulanmamasına” yönelik öneri karşısında, sağlayıcının

sessiz kalarak bayiye mal tedarik etmeye devam etmesini, “sözleşme-

nin 15. maddesinin uygulanmayacağı yönünde bir anlaşma” meydana

geldiği yönünde değerlendirmektedir. Bu değerlendirmenin yerinde

olup olmadığının tespit edilmesi için, sağlayıcının hareketsizliğinin

TBK md. 6 anlamında susma yoluyla kabul sayılıp sayılmayacağı veya

sağlayıcının bayiye mal vermeye devam etmesinin, TBK md. 1 çerçe-

vesinde önerinin örtülü kabulü olarak nitelendirilip nitelendirileme-

yeceği hususları önem taşımaktadır.

A. Sağlayıcının Hareketsizliği TBK md. 6 Anlamında Önerinin

Susma ile Kabul Edilmesi Olarak Nitelendirilebilir mi?

Sağlayıcının bayinin gönderdiği ihtarname karşısında sessiz kal-

ması hukuken “susma” olarak nitelendirilmektedir. Sağlayıcının sus-

masının, bayinin yapmış olduğu öneriyi kabul ettiği anlamını taşıyıp

taşımadığının belirlenmesi için susmanın hukuken nasıl nitelendirildi-

ğine ilişkin bazı açıklamalarda bulunulması yararlı olacaktır.

Borçlar Hukuku’nda irade beyanları, açık ve örtülü olmak üzere

ikiye ayrılırlar. Örtülü irade beyanlarında, irade beyanının anlamı be-

yanda bulunan kişinin söz veya işaretlerinden doğrudan doğruya de-

ğil, davranışının somut olayın şartları çerçevesinde değerlendirilmesi

sonucunda dolaylı olarak anlaşılmaktadır.

Örtülü irade beyanının ör-

neklerinden biri de susmadır. Sessiz kalma, önceden taraflar arasında

belli bir iradenin dışa vurulması aracı olarak kararlaştırılmadığı tak-

dirde, susma, örtülü irade beyanı olarak nitelendirilmektedir.

Kural olarak, susan kişi herhangi bir irade beyanında bulunma-

mıştır. Bununla birlikte, bazı şartların gerçekleşmesi halinde susan

kişinin örtülü bir irade beyanında bulunduğu kabul edilebilir. Sus-

Gauch/Schluep/Schmid/Emmenegger, Nr. 188 vd.; Eren, s. 135; Kılıçoğlu, s. 46.

Necip Kocayusufpaşaoğlu, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Birinci Cilt, Borçlar Hu-

kukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme, İstanbul 2008, s. 144 vd; BK-Becker, Art. 1

OR, N. 36 vd. Ayrıca bkz. Ernst A. Kramer/Bruno Schmidlin, Berner Kommentar

Allgemeine Einleitung in das schweizerische Obligationenrecht und Kommentar

zu Art. 1-18 OR Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, Allge-

meine Bestimmungen, Band/Nr. VI/1/1, Bern 1986 (kısalt. BK-Kramer/Schmid-

lin), Art. 6 OR, N. 13 vd; Eren, s. 135; Alfred Koller, Handbuch des allgemeinen

Schuldrechts ohne Deliktsrecht, Bern 2009, Nr. 124; Kılıçoğlu, s.46.