131

354

6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Sonrasında Bireysel ...

ettiği belirtilmiştir.

Açıkçası İş Kanunumuzun kapsamı 2004 yılından

bu yana bütün ilerleme raporlarında tenkit edilmektedir. Bu konuda iş

hukukçusu Sarper Süzek de, İş Kanunu dördüncü madde kapsamının

dışında bırakılan kategorilerin Uluslararası Çalışma Örgütü’nün göz-

lem raporlarının ve Avrupa Birliği ilerleme raporlarının göz önünde

bulundurularak İş Kanununun kapsamına alınması gerektiğini belir-

tir.

Türkiye, 1982 tarihli 158 numaralı ILO Sözleşmesi’ne tam olarak

1995 yılında taraf olmuştur.

ILO’nun gözlem raporlarında bu konu

bir hayli sıklıkla eleştiri konusu olmaktadır. 158 numaralı Hizmet

Akitlerinin Sonlandırılması Hakkında Sözleşme’nin ikinci maddesin-

de bu sözleşmenin tüm ekonomik faaliyetlere ve bütün hizmet sözleş-

melerine uygulanacağı belirtilmiştir. Örneğin ILO, 158 numaralı ILO

Sözleşmesi’ne ilişkin 2010 yılına ait gözlem raporunda, 4857 sayılı İş

Kanunu’nun tarım ve orman işlerine uygulanmamasının, bunun ya-

nında hava ve denizcilik işlerinin de bu kanun kapsamında bulun-

mamasının ekonominin büyük bir alanına 4857 sayılı Yasa’nın etki

edemediğini; ancak 158 numaralı ILO Sözleşmesi’ninse ekonominin

bütün alanını kapsadığını belirtmiştir. Gerçi İş Kanunu’nun kapsamı

dışında kalan kategorilerin de toplu pazarlıklar ve çeşitli vasıtalarla

koruma kapsamına alınabileceğini belirten Komite, 4ncü madde uya-

rınca dışta kalan kategorilerin de ne tür yollarla korunduğunun dev-

let tarafından belirtilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

İş Kanunu’nun

4/1-(a) hükmüne göre 51’den az çalışanı olan tarım ve orman işyerle-

rinde ve işletmelerinde İş Kanunu uygulanmayacaktır. Her ne kadar

İş Kanunu madde 10 hükmünce otuz günden fazla süren işler sürek-

li iş olsa da, 51 işçi çalıştırmayan tarım işyerlerinde ve işletmelerin-

de mevsimlik tarım işçilerinin İş Kanunu anlamında işçi sayılması

mümkün olmayacaktır.

Bunun yanında Kanunun 4/2-(c), (d) ve (f)

hükümlerinde, istisnanın istisnası olarak tarım sanatları ile tarım alet-

leri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen

Türkiye AB 2013 İlerleme Raporu, s. 40

Süzek, a.g.e., s. 202.

Onay kararnamesi için bkn. 12 Ekim 1994 Tarihli ve 22079 Sayılı Resmi Gazete

Orjinal metin için bkn.

:13100:0:

:NO:13100:P13100_COMMENT_ID:2331394

Mehmet Kılıç, ‘‘4857 sayili Yeni İş Kanunu Kapsamında Tarım İsçilerinin Hukuki

Durumu’’,

Tarım Ekonomisi Dergisi,

İzmir 2006, C. 12, S. 1, s. 39-49