131

355

TBB Dergisi 2017 (131)

İbrahim ERTUĞRUL

işler; tarım işletmelerinde görülen yapı işleri ve Deniz İş Kanunu kap-

samına girmeyen ve tarım işlerinden sayılmayan, denizlerde çalışan

su ürünleri üreticileri ile ilgili işler kanun kapsamına alınmıştır. Bu-

nun sonucunda ekim, dikim, üretim, bakıma yönelik tarım işlerinin

yapıldığı işler İş Kanununun kapsamı dışında kalacak; ancak bu işle-

rin görüldüğü işyerlerinde (50 dâhil elliden az) yalnızca getir götür ya

da tadilat ve tamir işleriyle uğraşanlar işçi sayılabilecektir.

Örneğin

Yargıtay, bahçe bakımı işlerinde, mantar üretiminde, at bakımında

ve traktör

sürücülüğü işlerinde çalışan kişileri işçi olarak sayma-

yıp, traktör sürmenin yanında işye

rinde farklı işlerle uğraşanları

işçi

olarak mütalaa etmiştir.

Bunun yanında 4/2-(f) hükmünce, örneğin

Deniz İş Kanunu’na tabi olmayıp tarım işi de sayılmayan dalyanlar İş

Kanunu’na tabi olacakken, süt üretimi, tavuk üretimi ve benzer işler-

de çalışan kişilerin sırf 51’in altında oldukları gerekçesiyle İş Kanunu

kapsamına alınmamaları işçi ve istihdam kategorileri arasında farklı

bir muameleyi teşkil edecektir. Belirtilmelidir ki, bu farklı muameleyi

makul ve meşru kılabilecek 4857 sayılı yasanın gerekçesinde ve önceki

iş kanunlarının gerekçelerinde açıklayıcı bir izahata rastlamak müm-

kün değildir. Bilhassa elliden az işçinin çalıştığı tarım işyerlerinin kap-

sam dışında bırakılmasının işyerlerinde işgücünün mevsimlere göre

göç olgusu gibi nedenlerle oluşması ve bu nedenle bu yerlerin kap-

sama dâhil edilmemesinin haklı olduğunu savunanların yanında, bu

tür kapsam dışı istisnaların haklı gerekçelerinin olmadığını, iş kanunu

kapsamı dışında bırakılanların kapsama dâhil edilmesini savunanlara

da rastlamak mümkündür.

Hukukumuzda hava taşıma işlerine özgü ayrı bir kanun bulun-

mamaktadır. İş Kanununun 4/1-(a) hükmüne göre hava taşıma işleri

kanun kapsamına girmezken, 4/2-(b) uyarınca havacılığın bütün yer

tesislerinde yürütülen işler İş Kanunu kapsamında yer alacaktır. Bu

‘‘Sonuç olarak tarım ve orman işletmelerindeki bitki ve hayvan üretimi, bakım

ve yetiştirmesi dışında kalan işler İş Kanuna tabidir.’’ 22. HD E. 2014/34736 K.

2016/5929 T. 1.3.16 lexpera veritabanı

9 HD 14.10.2002 E 2002/4529 K.2002/18622; 9 HD 3.10.2002, E. 2002/3527 K.

2002/18411; 9 HD 09.10.1995, E. 1995/31399 K.1995/30798; 9 HD 09.10.1995,

E. 1995/31399 K. 1995/30798; 9 HD 6.6.2000 E. 2000/4734 K. 2000/8000; 9 HD

4.7.2000 E. 2000/7943 K. 2000/10229 [Kararlar için bkn. Cevdet İlhan Günay,

İş

Kanunu Şerhi

, Ankara (2005), Yetkin yayınları, C.1, s. 232-244]

Bkn. Çelikel-Günay ve Süzek