131

364

6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Sonrasında Bireysel ...

bine uymayacağı, ortak malların idaresini tayin etmede ihtiyarı

(özgür

irade)

olan kadının çalışmak konusunda kocanın reyine

(görüş/tercih)

bağlı kılınmasının çelişik ve ayrı tutma muamelesi olduğunu belirt-

miştir. Mahkeme, bu durumun Türkiye’nin CEDAW (Kadınlara Karşı

Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi) yükümlülükleriyle de

bağdaşmayacağı görüşüne vararak 743 sayılı Medeni Kanun’un 159.

maddesinin iptaline oybirliği ile karar vermiştir.

2002 yılında gerçekleştirilen medeni hukuk reformu ile 4721 sa-

yılı Türk Medeni Kanunu yürürlüğe girmiştir. Yeni düzenlemenin

191. maddesinde

“Eşlerden her biri, meslek veya iş seçiminde diğerlerinin

iznini almak zorunda değildir. Ancak, meslek ve iş seçiminde ve bunların

yurutulmesinde evlilik birliğinin huzur ve yararı göz önünde tutulur”

hük-

müne yer verilerek kadının çalışması, kocanın iznine bağlı olmadığı

açıkça belirtilmiştir. 2006 yılında İzmir 6. İş Mahkemesi, kıdem tazmi-

natının düzenlendiği madde 14 hükmünün

‘‘kadının evlendiği tarihten

itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi..’’

kısmının iptali-

ne ilişkin Anayasa Mahkemesi’ne itiraz başvurusunda bulunmuştur.

Somut norm denetimi yoluna başvuran İzmir 6. İş Mahkemesi, iptali

istenen hükmün Anayasa’nın 10. maddesinde yer alan eşitlik ilkesine

aykırı olduğu iddiasını ileri sürmüştür. İtiraz yoluna başvuran mah-

keme, 2002 yılında gerçekleşen Medeni Kanun değişikliğinden sonra,

evlenen kadın işçi cihetiyle bir mücbir sebepten bahsedilmesine hu-

kuki imkân kalmadığını, evlenen erkeğe bir yıl içerisinde iş sözleşme-

sini sonlandırması halinde kıdem tazminatının verilmemesinin eşit

muamele olmadığı görüşünü ileri sürmüştür. Bunun yanında yerel

mahkeme, evli kadın ile evli erkeğin eşit koşullara sahip olmasına

karşın, evlilik birliğinin sağlanmasından sonra yalnızca kadının kı-

dem tazminatı ödemesine hak kazanacak olmasının kadının istihdamı

önünde engel olduğu ve onun ev kadını olmak konusunda teşvik edici

bir özelliğe sahip olduğunu dile getirmiştir.

Ancak Anayasa Mahke-

mesi, iptali istenen bu kanun hükmünü, daha önce Medeni Kanunun

159. maddesini iptal ettiği kararındaki gerekçelerinin tersine, evlenen

kadının sosyal zorunlulukların ve toplumsal yargıların sonucunda iş

sözleşmesini bir yıl içerisinde sonlandırması halinde kıdem tazminatı

AYM E. 1990/30, K.1990/31, T: 29.11.1990, RG. T ve S: 02.07.1992-21272

AYM E: 2006/156, K: 2008/125, T: 19.6.2008 RG. T ve S: 26.11.2008-27066