dergi 132

160

Hakkında Ödemeden Men Kararı Verilen Çek İcra Takibine Konu Edilebilir Mi?

bir çek keşide etme bu denli ağır sonuçlar doğuracak riskli bir iş ola-

maz; düzenleyenden tedavülü sırasında çekin sürekli “koruyucusu”

olması gerektiği anlamını taşıyacak böyle bir absürd fikir de hukuken

savunulamaz.

Oysa Yargıtay’ın burada değerlendirme konusu edilen uygu-

lamasının sebebiyet verdiği tüm bu ve benzeri haksız, sağlıklı bir hu-

kuki düşünce ile açıklanması imkânsız sonuçlardan kaçınmanın yolu

değerlendirmelerimizin başında da işaret ettiğimiz TK m. 757 vd. hü-

kümlerinde açıkça tarif edilmiştir. Buna göre çek elinden rızası dışın-

da çıktığı iddiası ile bir kimsenin TK m. 757 gereğince muhatap ban-

kayı ödemeden men eden karar alması ardından dilekçe sahibi iptal

prosedürünü başlatacak ve mahkeme kararı ile çekin getirilmesi için

ilânlar yapılacaktır. İşte bu aşamada çeki fiilen elinde tutan, muhatap

bankaya başvurup hesapta yeterli karşılık olmasına rağmen ödeme

yasağı kararı nedeniyle kendisine ödeme yapılmaması üzerine iptal

isteminden haberdar hâle gelecek ve TK m. 763 gereğince çeki mah-

kemeye sunacaktır. Gerçi dilerse hamil, çeki mahkemeye sunmaktan

imtina edebilir, ancak kendisi için hiçbir faydası olmayacağından pra-

tik bakımdan bu pek olası değildir. Zira muhatap banka ödemeden

men kararı nedeniyle kendisine ödeme yapmayacağı gibi müracaat

hakkı doğmadığından hamilin başvuru borçlularına karşı talepte bu-

lunması imkânı da bulunmayacak, dolayısıyla senedi elinde tutması-

nın pratik bir faydası kalmayacaktır. Senedin mahkemeye sunulması

üzerine ise mahkeme TK m. 763 uyarınca iade davası açması için di-

lekçe sahibine bir süre verecek ve söz konusu dava açılırsa çekin hu-

kuken korunan hak sahibinin kim olduğu sorunu bu davada çözüme

kavuşturulacaktır.

Bu arada çekin ibraz süresinin geçirilmesinin beraberinde getire-

bileceği sorunların çözümü ise TK m. 757/2’dedir. İade davasının de-

vamı sonucunda muhatap banka nezdindeki karşılığın hak sahibine

ödenmesini sağlamak için mahkeme TK m. 757/2 uyarınca muhatap

bankaya çek bedelini tevdi etmesi için bir yer belirlemelidir. Yargılama

sonunda çek üzerinde gerçekte kimin hak sahibi olduğu sorununun

çözülmesi ile de hak sahibi tevdi edilen yerden parayı alarak tatmin

edilmiş olacaktır.