dergi 132

162

Hakkında Ödemeden Men Kararı Verilen Çek İcra Takibine Konu Edilebilir Mi?

kişi ödeme yasağı kararını veren mahkemeye müracaat edeceği ve ne-

ticede ödemeden men kararı için talepte bulunan ile çeki elinde tutan-

dan hangisinin gerçek hak sahibi olduğu sorunu çözüme kavuşturu-

lacağı, bu arada TK m. 757/2 uyarınca mahkemece muhatap bankaya

çek bedelini tevdi için bir yer tayin edileceğinden yargılama sonunda

hak sahibi çek bedelini tahsil edebilir durumda olacaktır.

10.

TKm. 757/1 gereğince alınacak ödemedenmen kararı ardından

gidilecek yol yasada bu denli açık şekilde düzenlenmesine, dolayısıyla

bu aşamada müracaat hakkı doğmadığı için hamilin düzenleyen veya

diğer çek borçlularına karşı talep yöneltme imkânının bulunmadığı

bu kadar berrak olmasına rağmen acaba Yargıtay 12. HD’nin inceleme

konusu ettiğimiz hatalı içtihadı neden ortaya çıkmıştır? Kanımızca bu

sorunun cevabını eTK m. 711/3’ün zihinlerde bıraktığı tortuda ara-

mak gerekir. Bilindiği üzere eTK m. 711/3’te, sonradan 5838 sayılı Ka-

nunun 32/19. maddesi ile

yürürlükten kaldırılmış olan

“Keşideci çekin

kendisinin veya üçüncü bir kimsenin elinden rızası olmaksızın çıkmış olduğu

iddiasında ise muhatabı çeki ödemekten menedebilir”

hükmü yer almaktay-

dı. Mezkûr hüküm çerçevesinde düzenleyen muhatap bankayı ödeme

yapmaktan men ederse çok doğal olarak hamil, böyle bir çek nede-

niyle müracaat hakkını kullanabilir hâle gelmekteydi. Bu çok doğal-

dı, çünkü düzenleyenin ödemeden men talimatı esasen düzenleyenin

çeki imzalamakla muhatap bankaya verdiği, çek ibraz edildiğinde be-

delinin muhatap bankadaki hesabından ödenmesi yönündeki yetkiyi

geri alması mahiyetindeydi ve doğrudan düzenleyenin iradesine da-

yanmaktaydı. Bir başka deyişle düzenleyenin ödemeden men talimatı,

Bu nedenle Yargıtay 11. HD’nin ulaştığımız bazı kararlarında mahkemece öde-

meden men kararı verilmesinin hamilin ihtiyati haciz istemine engel olmayacağı

yönündeki ifadeleri isabetli görülemez (Bkz. Yarg. 11. HD’nin 12.10.2012 tarih ve

13177/16038 sayılı; 24.01.2013 tarih ve 2012/18656-1568 sayılı kararları [karar me-

tinleri için bkz. Kazancı İçtihat Bilgi Bankası]). Doğrusu anılan kararlardan mah-

kemece verilen ödemeden men kararına rağmen düzenleyenin muhatap banka-

daki çekle işleyen hesabında çek bedelini ödemeye yeterli miktarın olup olmadığı

anlaşılamamaktadır. Ne var ki şayet somut olaylarda düzenleyenin muhatap ban-

kadaki hesabında çek bedelini ödemeye yeterli miktarda para varsa bu durumda

müracaat hakkı henüz doğmadığına göre düzenleyen veya diğer çek borçlularına

karşı ihtiyati haciz talebinde bulunulması mümkün değildir. Dolayısıyla en azın-

dan kararlarda yer alan, ödemeden men kararının bulunmasının ihtiyati haciz ka-

rarı verilmesine engel olmadığı ifadesinin tam isabet taşıdığı söylenemez.

Bkz. 28.02.2009 tarih ve 27155 sayılı Mük. RG.