164 / 417
163
TBB Dergisi 2017 (132)
Alihan AYDIN
doğrudan düzenleyenin iradesinden kaynaklanan, bu nedenle de so-
nuçlarına düzenleyenin ve onun çek bedelinin ödeneceği konusunda
kendisinden sonrakilere karşı kanun gereği taahhüt altına girmiş olan
diğer çek borçlularının katlanması gereken bir sebebe dayanmaktaydı.
Oysa mahkemece verilen ödemeden men kararı, yukarıda ayrıntısıyla
izah olunduğu üzere, düzenleyenin çeki imzalamasında mündemiç ta-
ahhüdünün kapsamının dışındadır ve bu yönüyle iki ödemeden men
müessesesi birbirinden hassasiyetle ayrı tutulmak gerekir.
III. Sonuç
Rızası hilafına elinden çıktığı iddiasıyla hamilin çekin iptali prose-
dürüne başvurması ve bu kapsamda TK m. 757 uyarınca mahkemeden
ödemeden men kararı alması, ardından çeki fiilen elinde bulunduran
kişinin bankaya başvurduğunda kendisine ödeme yapılmaması üzeri-
ne çek borçlularına müracaat hakkının doğup doğmadığı sorunu çekle
işleyen hesapta karşılık bulunup bulunmamasına göre çözüme kavuş-
turulur.
Buna göre bir olasılık çekle işleyen hesapta yeterli karşılığın varlı-
ğıdır. Şayet ödemeden men kararına rağmen çekle işleyen hesapta ye-
terli karşılık varsa çeki elinde bulunduranın müracaat hakkı doğmaz;
dolayısıyla çek borçlularına karşı bir talepte bulunması, bu bağlamda
bir icra takibi yapması mümkün değildir. Bu olasılıkta çeki elinde bu-
lunduranın ödemeden men kararı karşısında çek bedelini tahsil ede-
bilmek için yapması gereken TK m. 763 gereğince çeki, ödemeden men
kararını veren mahkeme sunması ve anılan mahkemede takip edilecek
yargılama prosedürüne göre alacağına kavuşmaya çalışmasıdır. Şu
hâlde hamilin çek elinden rızası hilafına çıktığı iddiasıyla ödemeden
men kararı alması ardından çeki fiilen elinde bulunduranın çekle iş-
leyen hesapta yeterli karşılık olmasına rağmen ödemeden men kararı
nedeniyle çek bedelini tahsil edememesi durumunda çek borçlularına
karşı başlatacağı bir icra takibi iptale mahkûmdur.
Buna karşılık ikinci bir olasılık ödemeden men kararı yanında çek-
le işleyen hesapta zaten yeterli karşılığın bulunmamasıdır. Çekle işle-
yen hesapta karşılık olup olmadığı değerlendirmesinde Çek Kanunu
m. 3/3 hükmü de göz önünde tutulur. Ödemeden men kararı olması-