dergi 132

169

TBB Dergisi 2017 (132)

Metin İKİZLER

2. Eşlerin Çocuk İstememe Hakkı ve Sınırları

Yukarıda, birey olarak erkek ve kadının çocuk istememe hakkı-

nın olduğu ortaya kondu.

Birbiriyle evlilik birliği kurmuş olanların; karı-

kocanın

eşlerin

çocuk sahibi olmama, çocuk istememe hakkının olup

olmadığı ve bunun sonuçları ise daha ayrıntılı bir değerlendirmeyi

gerektirmektedir.

Öncelikle belirmek gerekir ki, hukukumuzda bireyleri çocuk sa-

hibi olmaya zorlayan bir kural olmadığı gibi, evli çiftleri çocuk sahibi

olmaya zorlayan bir kural da yoktur. Bir başka deyişle, evli çiftler de

çocuk sahibi olmaya zorlanamaz.

Eşlerin birbirine yönelttikleri çocuk sahibi olma istekleri ise, kamu

hukukundan doğan bir zorlamadan çok farklıdır. Evlilik bir özel hu-

kuk münasebetidir ve sonuçta eşler arasındaki bir sözleşmeyle, evlen-

me ile kurulur. “Evlenme, tam ve sürekli bir hayat ortaklığı yaratmak

üzere cinsiyetleri ayrı iki kişinin hukuk düzeninin belirlediği şekil ve

şartlar çerçevesinde geçerli bir şekilde birleşmesi olup, toplumsal, ah-

laksal ve aynı zamanda hukuksal bir kurumdur”.

Evlenme bir kadın-

la bir erkeğin yuva kurması, önceki mensubiyetlerinden farklı olarak,

yeni bir ailenin kurucuları olmaları anlamına gelir. Evlenme, hatta ön-

cesinde nişanlanma ile birlikte, eşler aile hukukunun kapsamına gir-

miş olurlar. Böylece birbirleri ile ilişkileri bir takım kurallara tabi olur.

Kanun koyucu bu anlamda aileyi kendine başına bırakmamış, kanun

yolu ile aile yaşamına müdahale etmiştir. Hatta aile hukukunun temel

ilkelerinden birinin emredicilik olduğu anımsanırsa, bu müdahalenin

katı bir müdahale olduğu da anlaşılır.

Evlilikte çocuk isteyip istememe sorunu, eşlerden birinin çocuk sa-

hibi olma isteğine diğerinin olumsuz yaklaşımı ile doğar. Bu anlamda

çocuk istemeyen, eşlerden kadın olabileceği gibi erkek de olabilir.

sine karar verme hakkına sahiptir. Her kadın için etkin doğum kontrol yöntemleri

erişilebilir olmalıdır”. Anne ve Yeni doğan Hakları Barselona Deklarasyonu (Dec-

laration of Barcelona on the Rights of Mother and Newborn) m. 1; Deklarasyon

hakkında bak. Begüm Atasay/Saadet Arsan, “Anne ve Yenidoğan Hakları Barse-

lona Deklarasyonu”,

Türkiye Barolar Birliği Dergisi

, S. 52, 2004, s. 172 vd.

Bülent Köprülü/Selim Kaneti, Aile Hukuku, 2. bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1989,

s. 62.