173 / 417
172
Eşlerin Çocuk Sahibi Olma Konusunda Uyuşmazlığa Düşmesi
i. Kuşkusuz aile, ilk kurulduğu şekliyle eşlerden ibarettir. Bu dar an-
lamda aileyi ifade eder. TMK 185. maddede
“Evlenmeyle eşler ara-
sında evlilik birliği kurulmuş olur”
denilmek suretiyle, dar anlamda
aile, evlilik birliği olarak adlandırılmış ve çeşitli maddelerde bu
kavram esas alınmıştır.
ii. Eşlerden oluşan aileye çocukların katılmasıyla geniş anlamda aile
meydana gelir. Bu anlamda ana-baba ve çocuklardan oluşan aile
kavramı ortaya çıkar. TMK m. 335 ve devamında velayet başlığı
altında düzenlenen hükümler bu aile kavramını esas alan hüküm-
lerdir. Nitekim bu kısımda, çocuklar üzerindeki velayet, velayetin
kapsamı, çocukların eğitimi, temsili, çocuğun korunması, velaye-
tin kaldırılması vb. hükümler yer alır. Bu nedenle geniş anlamda
aile, velayet ailesi olarak da anılmaktadır.
iii. Son olarak aile belirli bir düzen içerisinde bir arada yaşayan bü-
yükbaba ve büyükanneler, amca, dayı, hala, eşler ve çocuklardan
oluşan, hatta hizmetçi, bakıcı vb. çalışanları kapsayan bir anlam-
da kullanılır ki bu en geniş anlamda aileyi oluşturur. TMK bu en
geniş anlamda aileyi
“Ev düzeni”
başlığı altında düzenler (TMK m.
367 vd.).
Görüldüğü gibi, her üç aile kavramı da hukukta yerini bulmakta-
dır. Bununla birlikte, eşlerden ve eş ve çocuklardan oluşan aile kavra-
mının görülme sıklığı ve önemi herhâlde daha fazladır. Hatta Anayasa
Mahkemesi’nin bakış açısıyla ki bu toplumsal bakış açısıyla da uyum-
ludur, aile denince tahayyül edilen, eşlerden ve çocuklardan ibaret
topluluktur. Anayasa Mahkemesi’nin ifadesi ile
“Aile, insanın tabii ola-
rak içinde yaşama ihtiyacı duyduğu ilk topluluk türüdür. Bu ihtiyaç bugün
de sürmektedir. Toplumsal olgu ve müesseselerin her biri gibi aile de zaman
içinde değişip gelişmiştir. Günümüzün ailesi “küçük aile” denilen eşler ile
evlenmemiş
çocuklardan oluşan aile tipidir
”.
11
Tüm bu bilgiler ışığında, evlenmeyle birlikte eşlerin, çocuk sahibi
olma beklentisi içine girmelerinin ya da bu beklentilerinin de karşılan-
ması düşüncesi ile evlenme sözleşmesi yapmalarının
12
gayet doğal ve
makul olduğu sonucuna varılabilir.
11
Anayasa Mahkemesi, 25.06.2009 T., E. 2008/30, K. 2009/96 (RG 07.10.2009 T., Sayı:
27369).
12
Evlenme sözleşmenin amacı çocuk sahibi olmak değildir. Bu sözleşme TMK an-
lamında evlilik birliği kurmak için yapılır. Ancak evlenen kişiler, özellikle Türk
toplumunda, evliliklerinin bir meyvesi olarak kuşkusuz çocuk beklentisi içine de
girmektedir.