172 / 417
171
TBB Dergisi 2017 (132)
Metin İKİZLER
yükleyen açık bir hüküm yoktur. Bu durumda, çeşitli hükümlerden
yorum yoluyla böyle bir yükümlülüğün çıkarılıp çıkarılamayacağına
bakmak gerekir.
Acaba TMK m 185, böyle bir yükümlülüğe dayanak olabilir mi?
TMK m. 185, “Evliliğin Genel Hükümleri” bölümünün ilk hükmüdür.
Evlilikten doğan hak ve yükümlülükleri genel olarak düzenleyen hü-
kümdür. Bu hükme göre;
“Evlenmeyle eşler arasında evlilik birliği kurulmuş olur.
Eşler, bu birliğin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve çocukların
bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yüküm-
lüdürler.
Eşler birlikte yaşamak, birbirine sadık kalmak ve yardımcı olmak
zorundadırlar”.
Hükmün ikinci fıkrasında her ne kadar çocuklardan söz etse de,
bundan asıl maksadın çocuk sahibi olmak değil; eğer çocuk sahibi olu-
nursa, onun bakımında, eğitim ve gözetiminde diğer eşi yalnız bırak-
mamak olduğu kolayca anlaşılır.
Sorun açısından maddede geçen asıl değinilmesi gereken ifadeler
ise, eşlerin “evlilik birliğinin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak” ve
“birbirine yardımcı olmak” yükümlülükleridir:
-Gerek evliliğin toplumsal algısından gerekse TMK’nın ruhundan,
evlilikte eşlerin çocuk beklentisi olduğu, eşlerin veya en azından içle-
rinden birinin çocuk beklentisinin doğal olduğu sonucuna varılabilir.
TMK’nın “Aile hukuku” kitabının “Evlilik hukuku” başlığını taşı-
yan birinci kısmının hemen ardından “Hısımlık” başlığını taşıyan ikin-
ci kısmı gelir. Bu kısımda öncelikle çocuğun soybağı düzenlenir. Bu
sistematik göstermektedir ki, aile hukukunu düzenleyen TMK’nın aile
anlayışı yalnız kadın ve erkekten oluşan evlilik birliği değildir.
Nitekim öğretide,
10
TMK’da aile kavramının üç ayrı anlamda kul-
lanıldığı ifade edilmektedir:
10
Feyzi Necmeddin Feyzioğlu, Aile Hukuku, 3. baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 1986,
s. 4-5; Turgut Akıntürk/Derya Ateş, Türk Medeni Hukuku, Cilt. II, Aile Hukuku,
15. bası, Beta Yayınları, İstanbul 2013, s. 4 vd.; Öztan, 3.