dergi 132

242

Türkiye’de Rekabet Mahkemelerinin Kurulması Çok Mu Uzak Bir İhtimal?

C. Adli Yargı-İdari Yargı İki Başlılığı

Yukarıda görüldüğü üzere mevcut sistem, RK kararlarının ipta-

line ilişkin davalar ile rekabet ihlalinden doğan zararların tazminine

yönelik davalar için iki ayrı yargı kolu öngörmektedir. Üstelik aynı

yargı kolu içinde de davanın taraflarına göre farklı mahkemeler gö-

revli olmaktadır. Böylece mevcut sistemde rekabet hukukundan do-

ğan davalara ilişkin olarak “iki başlılık” bulunmaktadır. Bu iki başlılığı

doğuran en temel neden, uzmanlık mahkemesi eksikliğidir. Rekabet

mahkemeleri olmadığından RK kararlarının bizzat kendisine karşı

idare mahkemelerine başvurulurken, o kararlarda ele alınan rekabet

ihlallerinden zarar gören kişilerin açacağı tazminat davaları için ise

adli yargı mahkemelerine başvurulmaktadır.

Aslında bu iki başlılığın nedeni bizzat rekabet hukukunun kendi

yapısı olmayıp, Türk hukukunda bir yargı birliğinin bulunmaması-

dır.

İdari yargıda bir taraf mutlaka idare, yani bir kamu kuruluşudur.

Bu nedenle idari yargıda aynı anda hem davacının, hem de davalının

özel hukuk kişisi olmasına imkân yoktur. İdari yargıda bir özel hu-

kuk gerçek ya da tüzel kişisine karşı, idarenin kendisinin dava açması

hali dışında, dava açılamaz. İdari yargının bu özelliği sonucu rekabet

hukukundan doğan tazminat davaları, ayrı bir uzmanlık mahkemesi

kurulmadığı sürece, adli yargıda görülmek durumundadır. RK karar-

larına karşı açılan davalarda da, RK’nın bir kamu kuruluşu olması ve

kamu gücü kullanarak idari işlem tesis etmesi sonucu, idari yargı gö-

revli olacaktır.

Normalde birbirinden ayrı düşünülemeyecek ve birbiriyle yakın-

dan ilgili olan iptal davaları ile tazminat davaları için adli yargı-idari

yargı şeklindeki iki başlılığa ve aynı yargı kolu içerisinde de olsa da-

vanın taraflarına göre farklı mahkemelerin görevli olmasına ek olarak,

bir de yargı organlarının birtakım içtihatları sonucu ülkemizde tazmi-

nat davalarının akıbeti iptal davalarına bağlı hale gelmiştir. Yargıtay’ın

yerleşik içtihadına göre tazminat davalarının açılabilmesi RK’nın ve-

receği bir ihlal kararına bağlanmıştır.

Buradan iki sonuç çıkmaktadır:

Yargı birliğinin olduğu ülkelerde yargı bir bütün olarak örgütlenmiştir. Genel

olarak Anglo-Sakson (Anglo-Amerikan) hukuk sistemine dâhil ülkelerinde uy-

gulanan yargı birliği sisteminde yargı, hem bireyler arasında çıkan uyuşmazlık-

lara, hem de bireylerle idare arasında çıkan uyuşmazlıklara bakar. Tan, s. 617.

Ayrıca bkz. Şeref Gözübüyük, Yönetsel Yargı, 35. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara,

2016, s. 3.

Bkz. Yargıtay 19. HD, 01.11.1999 tarih ve E.1999/3350, K.1999/6364 sayılı karar