98 / 417
97
TBB Dergisi 2017 (132)
Ahu KARAKURT EREN
Zorunluluk hali ve hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrinin yerine
getirilmesi hukukumuzda kusurluluğu kaldıran haller olarak düzen-
lenmiştir. Bu sebeple suçun kusurluluk unsuru içinde aşağıda incele-
necektir. Hakkın kullanılması ve kanun hükmünün yerine getirilmesi
hukuka uygunluk nedenin bu suç tipi açısından uygulama alanı bu-
labileceği yönündeki tespitlere ilişkin görüşümüz ise şöyle açıklana-
bilir. Daha önce TCK’nın 183. maddesinde yer alan ilgili kanunlarla
belirlenen yükümlülüklere aykırı olarak ifadesinin tipe uygun eylemi
sınırlandırmak için kullanıldığını, bu sebeple tipe uygunluk unsuru
içinde ele alınması gerektiğini düşündüğümüzü açıklamıştık. Genel
kural, suç tipleri unsurlara ayrılarak incelenirken tipe uygunluk un-
surunun hukuka aykırılık unsurundan önce ele alınmasıdır. Çünkü
eylem tipe uygun değilse hukuka aykırılık unsurunu incelemeye ge-
rek bulunmamaktadır. Bu bağlamda kanımızca fail gürültüye neden
olmakla beraber gürültüye ilişkin ilgili kanunlarla belirlenen yüküm-
lülüklere aykırı davranmamışsa zaten tipiklik gerçekleşmemiştir. Bu
sebeple hukuka aykırılık unsuru kapsamında hakkın kullanılması ve
kanun hükmünün yerine getirilmesi ayrıca bakımından bir değerlen-
dirme yapmaya gerek bulunmamaktadır.
Ancak fail gürültüye ilişkin ilgili kanunlarla belirlenen yükümlü-
lüklere aykırı davranmış olmakla beraber gürültüye neden olan ey-
lem ile diğer bir kanunun hükmünü yerine getirmişse farklı bir değer-
lendirme yapmak gerekir. Çünkü bu durumda failin fiili, tipe uygun
olmakla birlikte fail kanunun hükmünü yerine getirdiği için hukuka
uygundur. Dolayısıyla TCK’nın 24. maddesinin 1. fıkrası uygula-
ma alanı bulur. Yaptığımız tespit örnekle somutlaştırmak gerekirse,
ÇGDYY’nin 26. maddesinde gürültüye hassas kullanımların bulundu-
ğu alanlarda ses yükseltici araçlarla duyuru yapılması yasaklanmıştır.
Polis Çevik Kuvvet Yönetmeliği’nin 25. maddesinde ise kanuna aykırı
toplantı ve gösteri yürüyüşleri nedeniyle toplumsal olaylara müda-
hale gerektiğinde ses yükseltici veya yayıcı cihaz aracılığıyla ihtarda
bulunulacağı düzenlenmiştir. Bu bağlamda gürültüye hassas kullanım
alanlarından biri olan hastane bahçesinde kanuna aykırı olarak yapı-
lan gösteriye müdahale etmek için ses yükseltici araç ile ihtar yapan
polisin davranışı, somut olayda diğer koşulları mevcutsa TCK’nın 183.
maddesi bakımından tipe uygundur. Ancak polis, Polis Çevik Kuvvet
Yönetmeliği’nin 25. maddesi çerçevesinde kanun hükmünü yerine ge-