133

170

Terörle Bağlantılı Zararlardan Dolayı İdarenin Sorumluluğu

Baktıkları uyuşmazlıkların farklılığı nedeniyle askeri idari yargı

ile Danıştay’ın yaklaşımında da farklılıklar bulunmaktadır. Askeri

Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) terörle bağlantılı olarak zarar gören

kamu görevlilerine ilişkin uyuşmazlıklarda illiyet bağı görmekte ve

bu tür durumlarda sosyal risk ilkesini değil, kamu külfetlerinde eşitlik

ilkesini kullanarak kusursuz sorumluluğa karar vermektedir. Mahke-

meye göre, kişi terörle mücadele ile görevlendirilerek mücadele sıra-

sında zarar görmese dahi kamu görevlisi sıfatıyla hedef alındığı için

illiyet bağı korunmaktadır.

Örneğin bir davada AYİM özel aracıyla

yıllık izne giderken karayolunda öldürülen bir askerin uğradığı zarar-

dan idarenin sorumlu olduğuna karar vermiştir.

Bu davada illiyet

bağına ilişkin değerlendirme bakımından bir kamu görevlisinin hedef

olması ile herhangi bir yurttaşın hedef olması arasında önemli bir fark

olduğunu söylemek güçtür. Her iki durumda da terör eylemi kişisel

bir husumet nedeniyle gerçekleştirilmemektedir.

Dayanakları dışında sosyal risk ilkesinin ne tür bir sorumluluk ol-

duğu konusunda da farklı yaklaşımlar vardır. Sosyal risk ilkesi dokt-

rinde genellikle kusursuz sorumluluğun bir türü olan risk ilkesinin alt

başlığı olarak incelenmektedir.

Buna karşılık Danıştay aynı ilkeyi ku-

surlu ve kusursuz sorumluluğun dışında üçüncü tür bir sorumluluk

olarak ele almaktadır. Danıştay’ın sosyal risk ilkesini ayrı bir sorum-

luluk türü olarak ele almasının nedeni ise sosyal risk ilkesinin uygu-

LXVI, S.1, 2008, s. 209. Benzer görüş için bkz. Berkan Ayturan, “5233 Sayılı Kanun

Kapsamında Manevi Zararların Tazmin Edilip Edilemeyeceği Sorunu”,

TAAD

Yıl:5, Sayı:19, 2014, s. 661.

Çalışmanın sınırlarını aştığından AYİM kararları ayrıntılı olarak incelenmeyecek-

tir. AYİM kararları hakkında bkz. Bahtiyar Akyılmaz, “Sosyal Risk...”, s. 208-212.

AYİM, 2. Daire, 17.01.1996, E. 1995/248, K. 1996/27: “Ölüm olayının davacıların

yakınının Silahlı Kuvvetlere mensup birisi olanak OHAL Bölgesinde emniyet ve

asayişin sağlanmasında görevlendirilmiş olması nedeniyle bu durumu bilen te-

röristlerce gerçekleştirilen eylem sonucunda meydana geldiği ve Astsubay ....’ın

salt ifa ettiği kamu görevi yüzünden öldürüldüğü cihetle fiil ve sonuç ilişkisinin

idareye yüklenebilir özellikte olduğu değerlendirilmiştir.”

Onar sosyal risk ilkesini içtimai hasar olarak ifade etmekte ve objektif esasa da-

yanan sorumluluk başlığı altında (s. 1742-1745) ele alırken Günday kusursuz so-

rumluluğu risk ilkesi ve fedakârlığın denkleştirilmesi başlıkları altında inceleye-

rek sosyal risk ilkesini risk ilkesinin alt başlığı olarak incelemektedir. (Günday,

İdare Hukuku

s. 378-382) Gözler sosyal risk ilkesini Günday’ın başlıklandırması

doğrultusunda risk ilkesi altında incelemekle birlikte terör eylemlerinden dolayı

idarenin kusursuz sorumlu olamayacağını iddia etmektedir. (Gözler, İdare Huku-

ku, 2003, s. 1075-1172; İdare Hukuku Dersleri, 2015, s. 769)