133

178

Terörle Bağlantılı Zararlardan Dolayı İdarenin Sorumluluğu

mediği ve doğrudan sosyal risk ilkesinin uygulanacağını varsaymak

doğru değildir. Kusurlu sorumluluğun aslî olması karşısında her ko-

şulda öncelikle kusur bulunup bulunmadığı, yani idarenin bu zararı

önleme ihtimali olup olmadığı, güvenlik ve istihbarat hizmetlerinin

yürütülmesinde etkili hizmet verilip verilmediğinin denetlenmesi ge-

rekir. Bu konuda Madımak otelinin yakılması, Uğur Mumcu ve Hrant

Dink suikastlarına ilişkin davalar önemli birer örnektir. Madımak ote-

linin yakılması sırasında yeterli müdahalede bulunulmaması ve hem

Uğur Mumcu, hem Hrant Dink’in hedef haline geldiği açık olması-

na rağmen yeterince korunmamaları nedeniyle bu davalarda hizmet

kusuru bulunduğu kabul edilmiştir.

Günday’ın da belirttiği gibi,

yargının sosyal risk ilkesini nedensellik bağı bulunmayan türde bir

kusursuz sorumluluk türü olarak kabul etmesi “adeta idarenin terör

olayları karşısında aczine dayandırılmakta ve idareyi terörü önleye-

mediği halde kusura dayalı sorumluluktan soyutlamayı ve aklamayı

hedeflemektedir”.

Sosyal risk ilkesi bir kusursuz sorumluluk olarak

ele alınsa dahi terörle bağlantılı tüm zararlarda sosyal risk ilkesinin

uygulanacağını varsaymamak, öncelikle aslî sorumluluk türü olan ku-

surlu sorumluluğu değerlendirmek gerekir.

Kusursuz sorumluluğun hizmet kusurundan farklı olarak idareyi

ve ilgili kamu görevlisini suçlama gibi bir değer yargısına dayanma-

ması nedeniyle

idareyle hiçbir bağlantısı bulunmayan bir kusursuz

sorumluluğun varsayılması bir yandan sorumlu kamu görevlilerine

rücu edilmesinin önüne geçmekte, diğer yandan da idarenin yurttaş-

ların yaşam hakkı ile güvenlik hakkını korumak konusundaki yüküm-

lülüklerinin daha sınırlı biçimde çizilmesine, adeta idarenin aklanma-

sına yol açmaktadır.

5233 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden sonra sosyal risk il-

kesinin uygulanamayacağına ilişkin görüşler ileri sürülmüşse de

Uğur Mumcu kararı (Danıştay 10. Daire, E. 1996/10292, K. 1998/1190, 18.3.1998);

Madımak kararı (Danıştay 10. Daire, E. 1996/211, K. 1996/5755, 2.10.1996) Hrant

Dink’le ilgili olan Danıştay tarafından yayımlanmadığından karardan gazete ha-

berleri aracılığıyla öğrenilmiştir.

gundem-1423514/

Günday, İdare Hukuku, s. 381.

Gözübüyük, “Terör Olayları…”, s. 195.

Bu yönde bkz. Kürşat Akça, “Toplumsal Olaylar Nedeniyle Oluşan Zararlardan

İdarenin Sorumsuzluğu”,

İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

Özel Sayı C. 2,