133

221

TBB Dergisi 2017 (133)

Hakan PEKCANITEZ

sım 2015 tarihinde, 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile

Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında

Kanun’un 25 ve geçici 2. maddeleri uyarınca kurulan ve yargı çevre-

leri belirlenen bölge adliye mahkemelerinin 20 Temmuz 2016 tarihin-

de tüm yurtta göreve başlayacağını ilân etmiştir.

Ancak ilginç olan

bölge adiye mahkemeleri önce dokuz ilde ardından 15 ilde kurulmuş

daha sonra ise yedi ilde göreve başlayabilmiştir.

Daha sonra iki böl-

ge adliye mahkemesinin göreve başlamasıyla bu sayı tekrar dokuza

çıkarılmıştır.

Bölge adliye mahkemelerinin sayısında yaşanan bu kar-

maşa, bu mahkemelerin kuruluşu ile göreve başlaması arasında geçen

on iki yıl içinde ciddi bir çalışma yapılmamasının bir sonucudur. Ge-

çen zaman içinde hâkim açığı nedeniyle bölge adliye mahkemelerinin

göreve başlayamadığı gerekçe olarak ileri sürülmüşse de bölge adliye

mahkemelerinin göreve başlaması yaklaşık 4000 civarında hâkimin

görevden uzaklaştırılması zamanına denk gelmiştir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 2011 yılında yürürlüğe girerken

bölge adliye mahkemelerinin de aynı tarihte göreve başlayacağı kabul

edilmişti. Ancak Kanun’un kabulünden ve fakat henüz yürürlüğe gir-

mesinden önce bununmümkün olamayacağının görülmesi üzerine, ge-

çici 3. madde ile eski Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 427 ilâ

454 maddelerinin uygulanacağına ilişkin hüküm kabul edilmiştir. As-

lında kanun yoluna ilişkin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun

maddelerine yapılan atfın doğru olarak belirtildiği kuşkuludur. Zira

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’ndaki temyiz ve karar düzelt-

me hükümlerinin uygulanmasına devam edileceğine ilişkin atıf doğru

ise de yargılamanın iadesine ilişkin hükümler bakımından da eski Ka-

nun hükümlerine (445-454) atıf yapılması isabetli olmamıştır.

Nite-

kim Yargıtay yargılamanın iadesi hakkında eski Kanun ile yeni Kanun

hükümlerini de uygulamıştır.

Böyle bir geçici maddenin Kanun’un

RG 7 Kasım 2015, S. 29525.

RG 1 Mart 2016, S. 29640.

RG 5 Ağustos 2017, S. 30145.

Kuru bu atfı maddî hata olarak nitelemiştir. Çünkü HUMK m. 445-m. 454 hüküm-

lerinin temyiz ile bir ilgisi yoktur (Kuru, İstinaf Sistemine Göre Usul, s. 788, dn.

1/a). Ayrıca bkz. Yılmaz, Şerh, C. 3, s. 3739; Özekes, Pekcanıtez Usûl, s. 2349; Yıl-

maz Z., 6100 sayılı Kanunun (HMK) Geçici 3. maddesinin Uygulamada Yol Açtığı

Sorunlar ve Tereddütler Üzerine Bazı Değerlendirmeler,

MİHDER

2014/I, C. 10,

S. 27, s. 47 vd.

Yargıtay 14. HD, 25.10.2011, 10354/12652 (Kazancı İçtihat Bankası); Yargıtay