133

485

TBB Dergisi 2017 (133)

Çiğdem Mine YILMAZ / Sevgi BOZKURT YAŞAR

TTK m. 491 kanuni bağlamın uygulanacağı nama yazılı payla-

rı borsaya kote edilmemiş paylar olarak sınırlandırmamış olmakla

birlikte, borsaya kote edilen nama yazılı paylar bakımından kanuni

bağlam hükümlerinin güncel mevzuat açısından uygulama alanı bu-

lunmamaktadır (SerPK m.12/1). Zira anılan hükme göre halka arz edi-

lecek payların bedelleri tamamen ödenmiş olmalıdır.

Payların miras, mirasın paylaşımı, eşler arasındaki mal rejimi hü-

kümleri ve cebri icra yolu ile devralınması halinde

149

ortaklığın onay

vermekten kaçınamayacağı TTK m. 491/1’de ayrıca belirtilmiştir.

150

2. Esas Sözleşmesel Bağlam

Esas sözleşmesel bağlam ile ilgili temel ilkelerin belirlendiği TTK

m. 492’de esas sözleşme

151

ile nama yazılı payların ancak ortaklığın

onayı ile devredilebileceğinin öngörülebileceği

152

bu sınırlamanın in-

intifa hakkı tanınacak kimseye onay verilmemesini haklı göstermemektedir.

Bkz.:Tekinalp, Bağlam Sistemi, s. 23.

149

TTK m. 490, 493/3 gerekçelerinde söz konusu intikal halleri bakımından kanuni

devir ifadesi kullanılmakla birlikte, belirtilen devir hallerinden bazılarında

hukuki işleme dayalı olarak devrin gerçekleştiği de görülmektedir (vasiyetname,

evlilik sözleşmesi, miras sözleşmesi). Bu sebeple doktrinde bu edinim halleri için

farklı ifadeler kullanıldığı görülmektedir. Hukuki işlemler dışında iktisap edilme

(Pulaşlı, Bağlı Nama Yazılı, s. 201 vd); İrade dışı kazanım (Karasu, Devir, s. 132),

özel iktisap halleri (Kläy, Vinkulierung, s. 205, Akın, s. 117, dn.399).

150

Doktrinde TTK m. 493/4’te yer alan payın miras, mirasın paylaşımı, eşler arasın-

daki mal rejimi hükümleri veya cebri icra yoluyla iktisap edilmesi halinde ortak-

lığın gerçek değeri üzerinden payları satın alabilmesine ilişkin hükmün, TTK m.

491/1 kapsamında da uygulanmasının mümkün olduğu savunulmaktadır. Bkz.:

Karasu, Devir, s. 132; borsada kote edilmemiş nama yazılı paylarda anonim ortak-

lığın söz konusu payları gerçek değeri ile devralmayı önererek devri onaylama-

yabileceği görüşünde Bkz.: Tekinalp, Bağlam Sistemi, s. 34; Karşı görüşte: Uzel, s.

97. Konunun tartışılabileceği görüşünde Bkz: Bahtiyar, s. 325.

151

Nama yazılı payların esas sözleşme dışında başka bir işlemle, örnek olarak genel

kurul kararıyla sınırlandırılması geçerli değildir. Ayrıca eTTK’nın aksine TTK’ya

göre esas sözleşmede herhangi bir neden gösterilmeksizin pay devirlerinin sınır-

landırılması da mümkün değildir. Bkz.: Karasu, Devir, s. 133-134; Tekinalp, Bağ-

lam Sistemi, s. 80-81;Pulaşlı, Şirketler Hukuku, s. 1607.

152

İBK 685/a hükmüne paralel 492/1 hükmünün payların borsaya kote olup olma-

ması ve borsa içi veya dışında gerçekleştirilen devirler bakımından farklılaşan

hukuki sonuçları dikkate almaksızın düzenlendiği doktrinde ifade edilmiştir.

Zira borsaya kote edilmemiş nama yazılı payların devrinde ortaklığın onayı pa-

yın mülkiyeti ve paydan doğan hakların devralana geçişi için zorunluluk teşkil

ederken, borsaya kote edilmiş nama yazılı payların devrinde ortaklığın vereceği

tanınma kararı sadece oy hakları ve buna bağlı hakların kullanılmasına ilişkindir.

Uzel, s. 65.