133

487

TBB Dergisi 2017 (133)

Çiğdem Mine YILMAZ / Sevgi BOZKURT YAŞAR

kurulurken uygulanacağına ilişkin bir düzenlemeye esas sözleşmede

ayrıca belirtilmesine ise gerek bulunmaz.

158

TTK m. 492’de nama yazılı payların devrinin esas sözleşme ile sı-

nırlandırılması bakımından temel ilkeleri belirledikten sonra, TTK 493

ila 498 maddeleri arasında bağlam konusu pay senetlerinin borsaya

kote edilmiş olup olmamasına göre iki grup halinde ayrıntılı bir şekil-

de düzenlemiştir.

a. Borsaya Kote Edilmemiş Paylar

TTK m. 493/1’de ortaklığa, borsaya kote edilmemiş nama yazılı

payların

159

devrini, esas sözleşmede öngörülmüş bulunan önemli bir

sebebin varlığını öne sürerek onaylamama veya devredene, paylarını

başvurma anındaki gerçek değeri ile kendi veya diğer pay sahipleri ya

da üçüncü kişiler hesabına almayı önerme hakkını kullanması yolu ile

devri engelleyebilme olanağı düzenlenmiştir.

TTK m. 493/1 de öncelikle nama yazılı payın devrinin esas söz-

leşmede öngörülmüş olan önemli bir sebebin ileri sürülmesi yolu ile

engellenebilmesi olanağı düzenlenmiştir. Esas sözleşmede öngörülen

önemli sebebin ortaklığın işletme konusu veya işletmenin ekonomik

bağımsızlığı

160

yönünden esas sözleşmede yer alan veya esas sözleş-

meden anlaşılan pay sahipleri çevresinin bileşiminin korunması ba-

kımından onayın reddini haklı göstermesi gerekmektedir (TTK m.

493/2).

161

Bu sebeple salt pay sahipleri çevresinin bilişimine ilişkin esas

ne uygulanmaması, bağlaman beklenen yararları etkisiz hale getirir. Bkz.:Gerekçe

TTK m. 492/2. Karasu, Devir, s. 134; Altay, 590; Tekinalp, Bağlam Sistemi, s. 22.

158

Altay, 590-591; Uzel, s. 126. Borsaya kote edilmemiş nama yazılı paylar üzerin-

de intifa hakkı kurulmasına onay talebi esas sözleşmede öngörülen bağlam hü-

kümleri sebebi ile ortaklık tarafından reddedebilir. Ortaklığın aynı zamanda TTK

493/4 uyarınca satın alma teklifinde bulunma hakkı da bulunmaktadır. Uzel,

s.127;eTTK döneminde 418/4 hükmündeki kanuni alım hakkının kullanılabilece-

ği yönünde Bkz.: Kendigelen, İntifa Hakkı, s. 49-51.

159

Borsaya kote edilmemiş nama yazılı paylar terimi kapalı anonim ortaklıklar ile

halka açık olup borsaya kotasyon için başvurmamış halka açık anonim ortaklıkla-

rın nama yazılı paylarını ifade etmektedir. Tekinalp, Bağlam Sistemi, s. 39.

160

İşletmenin ekonomik bağımsızlığı TTK’da tanımlanmamıştır. İsviçre doktrininde,

işletmenin bir başka işletmenin veya bireysel bir alıcının fiili veya hukuki olarak

kontrolüne girmesi sonucunu doğuracak pay devirlerinin ekonomik bağımsızlık

gerekçesi ile reddedilebileceği kabul edilmektedir. Böylece yabancılaşmanın önü-

ne geçilebilecektir. Karasu, Devir, s. 136.

161

Borsaya kote olmayan nama yazılı paylar bakımından, pay sahipleri çevresinin