133

534

Sınai Mülkiyet Kanunu ve Yargıtay Uygulamasında Marka Hukukunda Tazminat

teşkil etmesi halinde, sebep olunan zararı tazmin etme yükümlülükleri

bulunmaktaydı (MarKHK m. 64/2). Doktrinde bu hükmün muhata-

bının taklit markalı malları meslekleri gereği kullanan tamirci, boya-

cı gibi kişiler olduğu belirtilmiştir.

Kanaatimizce boyacı, tamirci gibi

meslekleri icabı taklit markalı ürünleri kullanan kişilerin, hayatın ola-

ğan akışı içinde hangi malların taklit olduğunu, piyasaya yabancı olan

sıradan insanlara nispeten daha iyi bilmeleri gerekir. Bu kişiler her ne

kadar markayı taklit etme veya direkt olarak taklit markalı ürünleri

ticari maksatlarla kullanma fiilini işlemeseler de, nihai tüketiciler gibi

tamamen sorumsuz oldukları da kabul edilemez. Dolayısıyla KHK’da

belirtilenin aksine burada asıl karine, kullanmanın kusurlu bir davranış

sayılması gerektiğidir. Bu kişiler kullandıkları ürünün, taklit markalı

olduğunu bilmediklerini ispat etmedikleri müddetçe markaya tecavüz

fiilinin muhatabı olmalıdırlar. SMK’da bu kişilerin tazminat sorum-

luluğu ile ilgili özel bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla somut

olaya göre, taklit markalı ürünün kullanılma ölçüsü, gelire katkısı yani

meslek icabı kullanmanın ticari amaca yaklaşması, bedeni faaliyetin

önüne geçmesi gibi kıstaslar uygulanarak, genel hükümlere göre bir

sonucu varılmalıdır. Ancak bir terzi kullandığı dikiş makinesinin veya

bir boyacı kullandığı boyaların taklit olduğunu bilmediğini ispat eder-

se veya halin icabından bu durum anlaşılıyorsa, kullanım kusurlu sa-

yılmayacak, dolayısıyla tazminat sorumluluğu doğmayacaktır.

3. Kusurun Belirlenmesinde Özen Yükümlülüğü

Markanın aynı veya benzeri bir işareti üreten, bilinçli bir şekilde

markayı taklit eden kişinin kusurunun kast derecesinde olduğu açık-

tır. Ancak taklit markalı ürünlerin piyasaya sürülmesinden sonra, ti-

cari amaçlarla elde bulundurmak, ticaret alanına çıkarmak, satmak,

ithal veya ihraç etmek gibi durumların tecavüz sayılması için bu fiil-

leri işleyen kişilerin markanın taklit edildiğini bilmesine veya bilecek

durumda olmasına ihtiyaç duyulmuştur. Burada ilgili kişilerin kusu-

runun belirlenmesinde somut olayın özellikleri ile failin mesleği, cin-

siyeti gibi unsurlar dikkate alınarak o olay ile ilgili normal insan tipi

belirlenmelidir.

Tekinalp, s.500.

Oğuzman/Öz, s.530; Eren, s. 120 vd., Tandoğan, s.52.