133

544

Sınai Mülkiyet Kanunu ve Yargıtay Uygulamasında Marka Hukukunda Tazminat

kazancı da kapsamaktadır. Yoksun kalınan kazanç, marka hakkına

tecavüz edilmesi dolayısıyla malvarlığında kesin olarak ya da büyük

ihtimalle gerçekleşecek artışın kısmen veya tamamen önlenmesi, yiti-

rilmesi olarak tanımlanabilir.

Yoksun kalınan kazançta, fiili zarardan

farklı olarak malvarlığının aktifinde bir azalma veya pasifinde bir artış

değil; marka hakkına tecavüz edilmeseydi, ileride markanın kullanıl-

masıyla elde edilecek kazancın belirlenmesi ile somutlaşacak bir mik-

tar bulunmaktadır.

Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında somut ve net olarak

ispat edilebilecek bir zarar bulunmamakta, markaya tecavüz fiilinin

geleceğe dönük muhtemel etkisi saptanmaktadır. Nitekim tecavüzün

etkisiyle marka değerinde azalma oluştuğunda, bu durum kendi içe-

risinde ileriye dönük sonuçları da barındırır. Hali hazır sonuçlar zaten

fiili zarar kapsamında istenebilirken ileriye dönük muhtemel etkiler

ise yoksun kalınan kazanç olarak talep edilecektir.

Fikri mülkiyet haklarının yapısı itibariyle, hakka tecavüz eden,

-örneğin markayı taklit eden- hak sahibini marka hakkından yoksun

bırakamaz, somut bir eşyaya zarar verilmesinden farklı olarak, hak

sahibi bu haktan bizzat yararlanmaya devam edebilir.

Bu yüzden

yoksun kalınan kazancın iade edilmesi, marka hakkına müdahaleden

kaynaklanan kazancın, hakka tecavüz edene bırakılmasının adil olma-

yacağı fikri ile de bağlantılıdır.

Marka değeri ile markanın ayırt ettiği ürünlerin değerinin ayrıştı-

rılması iktisadi anlamda son derece güçtür.

Bu zorluk sadece marka

sahibinin uğradığı kaybın belirlenmesi bakımından değil, aynı zaman-

da mütecavizin elde ettiği gelir bakımından da geçerlidir.

Nitekim

bir ürün veya hizmette kullanılan marka, ciroya etki eden faktörlerden

sadece biriyken kullanılan satış yöntemleri, reklam, satış organizasyo-

nu gibi ciroyu etkileyen çok sayıda bağımsız faktör bulunmaktadır.

Dolayısıyla soyut marka değerinin, satış, pazarlama ve müşteri nez-

dindeki somut etkisini tam olarak belirleyecek herhangi bir parametre

bulunmamaktadır.

Eren, s.526; Oğuzman/Öz, s.499.

Yasaman/Yüksel, s.1171.

Uzunallı, s.345.

Yasaman/Yüksel, s.1171

Yasaman/Yüksel, s.1171.