133

561

TBB Dergisi 2017 (133)

Fatih AYDIN

Yoksun kalınan kazancın lisans örneklemesi yoluyla belirlenme-

sinde, emsal bir araştırma yapılarak, markanın tanınmışlık düzeyi,

ekonomik önemi, markanın konu olduğu lisansların sayısı, türleri ve

özellikleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu noktada marka hakkı

ihlal edilenin daha önce akdetmiş olduğu lisans sözleşmeleri mevcut-

sa ilk olarak bundan faydalanılmalıdır. Önceki dönemlerde akdedilen

lisans sözleşmeleri mahkeme açısından bağlayıcı olmamakla birlikte,

yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında kolaylık sağlayacaktır. Bu

lisans sözleşmeleri ile mütecavizin tecavüz fiili karşılaştırılarak, iş ha-

cimleri ve süreleri arasında uygun bir uyarlama-oranlama yapılma-

lıdır. Burada hâkim somut olayın özelliklerini dikkate alarak bir de-

ğerlendirme yapar.

100

Davacı taraf dosyaya emsal bir lisans anlaşması

koymazsa, lisans ücretinin belirlenmesinde piyasada uygulanan kri-

terlere göre farazi bir lisans sözleşmesi bedeli belirlenmelidir. Taraflar

arasında önceden herhangi bir sözleşme ilişkisi mevcutsa uygun lisans

bedeli belirlenirken bundan faydalanılabilir.

101

Lisans bedeli götürü bir bedel olarak üretim veya satışa bağlı ol-

maksızın baştan belirlenebileceği gibi uygulamada daha ziyade ciroya

uygulanacak bir orana göre tespit edildiği görülmektedir. Ancak yok-

sun kalınan kazanç hesaplamasında sadece davacı tarafın cirosu esas

yoluyla elde ettiği kazanç karşılığını istemiştir. Ancak, davalı defter ve kayıtlarının

incelenmesinde elde edilen kazanç tespit edilememiştir. Bu durum karşısında, da-

vacının zarara uğradığı sabit olduğuna ve bunun miktarı ispat edilemediğine göre,

BK’nın 42. maddesi uyarınca uygun bir maddi tazminata karar verilmesi gerekir-

ken, yazılı gerekçe ile hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bozulması

gerekmiştir.” Y. 11. HD, E. 2006/9700, K. 2007/12510, T. 8.10.2007. Kazancı İçtihat

Bankası

100

“Lisans bedeli hesaplanırken markanın ekonomik önemi, marka hakkı sahibinin

cirosu ve elde ettiği kazancın yanında davalının cirosu, üretim ve satış kapasitesi,

satabileceği ürün miktarı da nazara alınarak davalının ticari iş ve işlem hacmine

uygun bir bedelin belirlenmesi gerekmektedir. Bu itibarla somut olayın özellikleri-

ne, davacının ve davalının cirosuna, davalının üretim ve satış kapasitesine, dava-

lının elde ettiği gelire göre ödemesi gerekli, hakkaniyete ve menfaatler dengesine

uygun, makul bir miktarın lisans bedeli olarak tespitiyle hüküm altına alınması

gerekir…” Y.11. HD, E. 2013/5020,K. 2014/10820, T. 6.6.2014. Kazancı İçtihat Ban-

kası

101

“Dosyada başkaca emsal lisans sözleşmeleri bulunmadığına göre, taraflar arasında

önceki tarihlerde yürürlükte olan franchise sözleşmesindeki lisans bedeline ilişkin

hüküm de dikkate alınarak, davalının uyuşmazlık konusu dönemlere ilişkin defter

ve belgeleri incelenmek suretiyle bu yıllardaki cirosu itibarıyla hakkaniyete uy-

gun bir lisans bedeline hükmedilmesi gerekirken…” Y 11. HD, E. 2010/14829, K.

2012/6085, T. 16.4.2012. Kazancı İçtihat Bankası.