134

127

TBB Dergisi 2018 (134)

Mutlu KAĞITCIOĞLU

yaklaşımının, rekabet konularında, özellikle rekabet otoritelerinin ye-

rinde soruşturmadaki yetkileri bakımından da uygulanabileceği ifade

edilmektedir.

Yine konu sadece bilgi ve belge verme bakımından değil, kolluk

denetiminde talep edilen diğer veriler yönünden, örneğin fiziksel

örneklerin alınması için de söz konusu olabilir. Anayasa Mahkeme-

si (AYM), somut norm denetimi yoluyla önüne gelen bir iptal dava-

sında, 13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun

48. maddesinin 9. fıkrasında yer alan, “

Uyuşturucu veya uyarıcı madde-

lerin kullanılıp kullanılmadığı ya da alkolün kandaki miktarını tespit ama-

cıyla, kollukça teknik cihazlar kullanılmasını kabul etmeyen sürücülere 2000

Türk Lirası idarî para cezası verilir ve sürücü belgesi iki yıl süreyle geri alı-

nır.”

hükmünün

Anayasa’ya aykırı olmadığına oy çokluğuyla karar

vermiştir.

İtiraz gerekçesinde söz konusu idarî yaptırımın ölçülülük

ilkesine aykırılığı iddiası dile getirilmişse de, kararın karşı oy gerek-

çesinde susma hakkına yönelik de bir tartışma yapılmıştır. Belirtmek

gerekir ki kişiden fiziksel delil alınması hususu ceza hukuku bakımın-

dan da oldukça tartışmalı bir alandır.

İHAM, Saunders davasında ki-

şinin iradesinden bağımsız nitelik taşıyan kan, nefes, idrar örnekleri ve

DNA testi için vücut dokusu elde edilmesinin kendini suçlamaya zor-

lanma yasağını kapsamadığını ifade etmiştir. Ancak bir uyuşturucu

satıcısının yuttuğu hapların ortaya çıkarılması amacıyla, idarenin tıbbi

müdahale ile kişiyi zorla kusturmasını İHAS madde 6’ya oy çokluğuy-

la aykırı bulmuştur.

Mahkeme davada başvurucu aleyhine işkence

boyutuna ulaşan bir muamele ile elde edilen delilin, ispat niteliğine

bakmadan savunma hakkını ihlâl ettiği yorumunu yapmış ve Saun-

gısal denetime konu kararlarını İHAS m.6 bağlamında denetleyebileceği kanaa-

tindedir; Meltem Kutlu Gürsel, “Sermaye Piyasası Kurulu’nun Denetimi”,

Dokuz

Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

Prof. Dr. İrfan Baştuğ Armağanı, C.7,

2005, s.531.

Walter B.J. Van Overbeek, “The Right to Remain Silent in Competition Investiga-

tions: The Funke Decision of the Court of Human Rights Makes Revision of the

ECJ’s Case Law Necessary”,

European Competition Law Review

1994, 15(3), s.127-

133.

AYM, 02.10.2014, E.2014/65, K.2014/150, RG, 12.12.2014/29203. Yine AYM, “...sü-

rücü belgesi iki yıl süreyle geri alınır.” ibaresinin iptali talebini de oy çokluğuyla

reddetmiştir, 24.11.2014, E.2014/178, K.2014/178, RG, 04.03.2015/29285.

Tartışmalar için bkz. İtişgen, a.g.e., s.43.

Jalloh/Almanya, Başvuru No. 54810/00, 11.07.2006.