134

168

Belediye Şirketlerinin Hukuki Statüsü

bu şirketlere tüzel kişilik kazandıran, Türk Ticaret Kanunu hükümle-

rine göre tesis edilen işlemlerdir ve bu şirketler ticaret siciline kayıt ile

tüzel kişilik kazanırlar.

Bu şirketlere, Türk Ticaret Kanunu’nun 126. maddesine göre, bu

kanunda yer alan her şirket türüne özgü hükümler saklı kalmak şar-

tıyla, Türk Medeni Kanunu’nun tüzel kişilere ilişkin genel hüküm-

leri ile bu kısımda hüküm bulunmayan hususlarda Türk Borçlar

Kanunu’nun adi şirkete dair hükümleri her şirket türünün niteliğine

uygun olduğu oranda, ticaret şirketleri hakkında da uygulanır. O hal-

de belediye şirketleri, ya da genel olarak yerel yönetimlerin kurdukla-

rı ya da ortak oldukları şirketler, Türk Ticaret Kanunu’na göre kurul-

makta ve bu şirketler öncelikle bu kanun hükümleri ile Türk Medeni

Kanunu ve gerektiği yerde Türk Borçlar Kanunu hükümlerine tâbi

tutulmaktadırlar.

Ayrıca, Türk Ticaret Kanunu’nun 16’ncı maddesinde de “

Ticaret şir-

ketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve

kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek

veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile

diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar da tacir sa-

yılırlar

” denilmek suretiyle belediye şirketleri tacir kabul etmiş yani

özel ticari şirketler gibi değerlendirilmiştir.

Herhangi başka bir kanunda da bu şirketlerin kamu tüzel kişisi

olduklarına dair özel bir hüküm bulunmadığına göre, yerel yönetim

birimlerinin şirketleri Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulan ve özel

hukuka tabi olan özel hukuk tüzel kişileridir.

Ancak bu şirketler özel hukuk tüzel kişisi olsalar da birazdan gö-

rüleceği üzere sıradan birer ticari şirket de değillerdir.

III- BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN DİĞER TİCARİ ŞİRKETLER

KARŞISINDA ÖZEL DURUMU

Yukarıda anlatıldığı şekilde hukukumuzda mahalli idarelerin

kendilerine bağlı şirket kurmaları mümkün kılınmıştır. Mahalli idare-

lerin üstlendiği görevleri yerine getirmede kendilerine yardımcı olmak

üzere il özel idaresi, belediye ve büyükşehir belediyesi gibi mahalli

idareler tarafından kurulan şirketlerin “bağlı kuruluş” olabilmesi için