272 / 705
271
TBB Dergisi 2018 (134)
Sezin AKTEPE ARTIK
c. HMK m.1’e göre, mahkemelerin görevi ancak kanunla belirlenir
ve göreve ilişkin olarak düzenlenen kurallar kamu düzenindendir.
Bu sebeple mahkemelerce resen dikkate alınmaktadır.
41
d. Yetkinin kesin olduğu hallerde mahkemenin yetkili bulunması
- HMK m.12’ye göre taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya
ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşın-
mazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda taşın-
mazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.
42
- HMK m.7/1’e göre, Kanun’da dava sebebine göre, davalıların ta-
mamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belli edilmiş ise
davaya ortak yetkili mahkemede bakılır. Ortak yetkili mahkeme
varsa, bu mahkemenin yetkisi kesin yetkidir.
43
41
“Dava; murisin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminat iste-
mine ilişkindir. Somut olayda; davacı tanıklarının beyanlarından murisin m2 ücreti
üzerinden götürü usulü iş yaptığı, kazanın meydana geldiği inşaatta yapacağı iş
için metrekaresi 8,00 TL üzerinden anlaşıldığı, aynı inşaatta murisin 4 adet işçisinin
çalıştığı, murisin çalıştıracağı işçileri kendisinin bulduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle
olunca, bina sahibi ile muris arasındaki ilişkinin hizmet akdi değil istisna akdi oldu-
ğu, taraflar arasında işçi, işveren, işveren vekili ilişkisi (hizmet ilişkisi) bulunmadı-
ğından tazminat istemli bu davaya genel mahkemelerce bakılması gerektiği gözden
kaçırılarak, iş mahkemesi sıfatıyla bakılıp karar verilmesi isabetsiz olmuştur…. Gö-
rev konusu, kamu düzeni ile ilgili olup, mahkemelerce, yargılamanın her aşama-
sında resen ele alınması gereken bir husustur.” Yargıtay
21.HD.E. 2015/10717, K.
2016/9603, T. 9.6.2016;
20.HD.E. 2015/6880, K. 2016/6601, T. 9.6.2016;
10.HD.E.
2015/13549, K. 2016/8389, T. 24.5.2016 (Kazancı İçtihat Bankası).
42
“Mahkemenin yargı yetkisi HMK’nın 12. maddesine göre idari sınır esas alınarak
belirlenir; davaya taşınmazın idari sınırları içerisinde bulunduğu ilçe veya il adli
yargı yerinde bakılması gerekir. Bu kural, kamu düzeni ile ilgili olup mahkemece
re’sen gözetilir. Ayni hakka dair taşınmaz mal davalarına bakılmakta iken, ta-
şınmaz malın bulunduğu yerde, mahkeme teşkilatı kurulur veya o yer bir kaza
çevresine alınırsa kamu düzeniyle ilgili bu durum karşısında mahkeme doğrudan
doğruya (re’sen) tarafların yetki itirazında bulunmalarını beklemeden yetkisizli-
ğine karar vererek dava dosyasını taşınmaz malın bulunduğu yer mahkemesine
gönderir (HGK 24.11.1965 tarih 1965/6-1030-437 Sayılı karar).” Yargıtay
20.HD.E. 2016/2812, K. 2016/7277, T. 20.6.2016; E. 2016/3950, K. 2016/6465, T. 8.6.2016
(Kazancı İçtihat Bankası).
43
22. HD,16.11.2015, 29785/31001 (Lexpera Hukuk Bilgi sistemi). Bazı Yargıtay ka-
rarlarında ortak yetkinin sadece zorunlu dava arkadaşlığı durumunda
(17.HD.10.02.2014, 541/1462, Lexpera Hukuk Bilgi sistemi) veya birden fazla kişinin
haksız fiili birlikte işlemesi durumunda
(17.HD. 24.09.2013, 11040/12756, Kazan-
cı İçtihat Bankası) uygulanması gerektiği kabul edilmektedir. Bu kararlara katıl-
mamaktayız. Ortak yetkinin kesin yetki olarak kabul edilmesi gerekliliği Hukuk
Muhakemeleri Kanunu gerekçesinden de açıkça anlaşılmaktadır. Bkz. HMK Hü-
kümet Gerekçesi m.12.