134

365

TBB Dergisi 2018 (134)

Bedia GÜLEŞ

farklı kurumlar söz konusudur. Bunların denkleştirmeden ayrıldıkları

noktalar şu şekildedir:

A) DENKLEŞTİRME İLE TMK’NIN 370 VE 371.

MADDELERİNDEKİ KURUMUN KARŞILAŞTIRILMASI

TMK m.370’e göre

“Ana ve baba veya büyük ana ve baba ile birlikte

yaşayan ve emeklerini ya da gelirlerini aileye özgüleyen ergin altsoylar, buna

karşılık uygun bir bedel isteyebilirler”

. Bu bedel doktrinde TMK m.370’in

taşıdığı başlık üzere “

alt soyun denkleştirme alacağı”

olarak anılmakta-

dır.

Buna göre bir müddet ana – babasıyla ya da büyük ana – ba-

basıyla birlikte yaşaması şartıyla, emek ya da gelirini bir karşılık al-

maksızın

onlara özgüleyen ergin altsoylar bedel isteme hakkını haiz

olurlar.

Ergin olmayan altsoyların malları üzerinde ana – babanın velayet

hakkından doğan bir tasarruf yetkileri vardır ve bu sebeple o malvarlı-

ğından yararlanmaları altsoya bir alacak hakkı kazandırmaz (TMK m.

355). Oysa ergin altsoyun malvarlığı üzerinde ana – baba artık böyle-

si bir yetkiye sahip değildirler.

Dolayısıyla ana – babası veya büyük

ana – babası ile birlikte yaşayıp bir karşılık almaksızın emeğini ya da

çalışmasını ailesine özgüleyen, ancak genelde geleneksel saygıdan do-

layı bir anlaşma yapamayan ya da bir talepte bulunmayan altsoy

için,

kanun koyucu böyle bir hükme yer vermiştir.

TMK m. 370’te altsoya tanınan bu imkânın hukuki niteliği tartış-

Mustafa Dural-Tufan Öğüz-Mustafa Alper Gümüş, Türk Özel Hukuku, Cilt III

(Aile Hukuku), Filiz Kitabevi, 10. Bası, İstanbul, 2015, s. 383; Turgut Akıntürk-

Derya Ateş Karaman, Türk Medeni Hukuku, II. Cilt, Aile Hukuku, Beta Yayın-

ları, 18. bası, İstanbul, 2016, s. 457;

Serkan Ayan, “Emeğini veya Gelirini Aileye

Özgüleyen Altsoyun Denkleştirme Alacağı”,

Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fa-

kültesi Dergisi

, Cilt:12, Sayı:1, İzmir 2010, (s.25-83), s. 25 vd.

Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 496, 497; İmre, s. 769; Dural-Öz, s. 352;

Özuğur, s. 408; Şener, Miras Hukuku, s. 647

Dural-Öz, s. 350; ergin altsoyun ana babası ile birlikte yaşaması halinde durumun

farklılaştığına dair bkz. Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 494, 495; Akın-

türk-Ateş Karaman,

s. 457; Gönensay-Birsen, s. 357;

Bilge Öztan, Aile Hukuku,

Turhan Kitabevi, 6. Bası, Ankara, 2015, s.1234.

Dural-Öz, s. 350;

Şener, Miras Hukuku, s. 647;

Şener, İlmi Açıklama ve Kazai

İçtihatlarla Mirasta, Tenkis, İade, İstihkak, s. 130.