367 / 705
366
Türk Miras Hukukunda Denkleştirme
malıdır.
49
Doktrindeki bir görüş
50
bunun miras hukukuna ilişkin bir
talep olup hakkın mirasçılık sıfatından kaynaklandığını belirtmekte-
dir. Diğer bir görüş
51
ise talebin borçlar hukukuna dayandığını kabul
etmektedir.
52
Söz konusu fikre göre bu talebi miras hukuku kaynaklı
saymak, mirasçılık sıfatının kaybedilmesinden sonra talebin ileri sü-
rülememesine neden olur
53
. Bir başka görüş
54
ise bahsedilen alacağın
birden fazla hukuki sebepten kaynaklandığını ve burada taleplerin ya-
rışması durumu olduğunu ileri sürmektedir.
Ailesi ile birlikte yaşayan ve emeğini ya da gelirini sırf araların-
da manevi bir ilişki ve saygı olduğu için onlara özgüleyen altsoy için
ölümle birlikte bu manevi durum ortadan kalkmaktadır. Dolayısıyla
TMK m. 370 vasıtasıyla aslında, başka yerde çalışsaydı karşılığını çok-
tan almış olacağı yatırımına kavuşmaktadır. Bu noktada ölüm, hak-
kını almasına sebep olan hukukî temel değildir. Bilâkis ölüm alacağı
talep edebilmenin önündeki manevi engeli kaldırmaktadır. Bununla
beraber konuyu öz itibariyle tamamen miras hukukundan bağımsız
tutmak da doğru değildir. Zira bedel sadece ölüm anından itibaren ta-
lep edilebilmekte ve terekeden ödenmektedir. Dolayısıyla söz konusu
alacağın sebebinin borçlar hukukuna daha yakın olduğu sonucu orta-
ya çıkmaktadır. Talebin “causa”
55
sına bakıldığı zaman görülmektedir
ki aslında ana – baba ya da büyük ana – babanın yerinde 3. bir kişi
olsaydı, alt soyun bu emeği özgüleme olmayacak ve o verdiklerini geri
isteyebilecekti. Bunları isterken de yerine göre şayet emek sarfı varsa iş
sözleşmesine ya da gelirini 3. kişiye vermiş olması durumu varsa tüke-
49
Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,
s. 503; İmre, s. 771; Ayan,
s. 49; Dural-Öz, s.
355; Seyfullah Edis, “Birlikte Yaşadığı Ailesine Emeğini veya Gelirini Tahsis Eden
Çocuğun Muhik Tazminat Alacağı”,
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
Yıl:1964, Cilt:21, Sayı:1-4, s.371 vd. ,
http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-1964-21-01-04/AUHF-1964-21-01-04-Edis.pdf (erişim tari-
hi:18.02.2016, saat:14.21) .
50
İmre, s. 771, 772; Dural-Öz, s. 355; Gönensay-Birsen, s. 358.
51
Edis, s. 375.
52
Görüşler için bkz. Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,
s. 503 vd.;
İmre, s. 771 vd.;
Dural-Öz, s. 355; Edis,
s. 371 vd.
53
Talebin miras hukuku kaynaklı durumunda sebep olacağı bazı sonuçlar ve bu
yöndeki görüşler için bkz. Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,
s. 504, 505; Edis,
s. 375.
54
Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,
s. 509 vd.
55
Talebin borçlar hukukundan kaynaklandığından bahseden görüşün, kurumun
hukuki niteliğini belirleyebilmek için hakkın doğum sebebi (causa)ne bakılması
gerektiği yönündeki beyanı için bkz. Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,
s. 505.