134

387

TBB Dergisi 2018 (134)

Bedia GÜLEŞ

1) Altsoy Mirasçılar Dışındaki Mirasçılar İçin

Denkleştirmenin Konusu

TMK m. 669/2, örnekseyici

136

bir sayım yaparak belirtilen karşı-

lıksız kazandırmalar gibi altsoya verilmiş olan maddi değerlerin, aksi

açıkça anlaşılmadıkça denkleştirmeye tâbi olacaklarını ifade etmek-

tedir. Hüküm sadece altsoydan bahsettiği için de anlaşılmaktadır ki

altsoy dışındaki diğer mirasçılar için kural olarak böyle bir yüküm-

lülük söz konusu değildir. Dolayısıyla bu mirasçılara verilen değer-

lerin denkleştirmeye tâbi tutulması için mirasbırakanın denkleştirme

yönündeki iradesi aranmak durumundadır.

137

Böylece altsoy dışındaki

mirasçılar için denkleştirmenin konusu, ilk kalem olarak, mirasbıraka-

nın denkleştirmeye tâbi olacağı yönünde iradesini beyan ettiği kazan-

dırmalardır.

Altsoy dışındaki mirasçıların denkleştirecekleri değerler yönün-

den göz önünde tutulması gereken diğer bir madde TMK m. 672’dir.

Nitekim hüküm, “mirasçı” şeklinde ifade edilmesinden hareketle, sa-

dece altsoy mirasçılara değil diğer mirasçılara da şâmildir.

138

Maddeye

göre

“Yapılan kazandırma miras payını aştığı takdirde mirasçı, miras bıra-

kanın bunu kendisine bırakmak istediğini ispat ederse, bu fazlalık denkleş-

tirmeye tabi olmaz. Diğer mirasçıların tenkise ilişkin hakları saklıdır”.

maddenin vaz ediliş sebebi, m. 669’daki denkleştirme kuralının, sade-

136

Berki A. H., s. 296; Eren, “Mirasta İade” (ikinci bölüm), s. 726; Gönensay-Birsen, s.

347; İmre, s. 750; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle

İstihkak Davası,

s. 84;

İmre-Erman, s. 528; Turan Başara, s. 64; Tüfek, s. 257; İnan-

Ertaş-Albaş, s. 569; Aydın-Ünver, s. 125. Konunun doktrinde tartışmalı olduğu da

ifade edilmiştir, bkz. Eren, “Mirasta İade” (ikinci bölüm), s. 725; İmre, s. 749, 750.

137

Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 444, 446; İmre, s. 736; Gönensay-Birsen, s.

346; Dural-Öz, s. 323; Eren, “Mirasta İade” (birinci bölüm), s. 345; Antalya-Sağ-

lam, s. 453; Özuğur, s. 401; Serozan-Engin, s. 453; İmre-Erman, s. 520; İnal,

s. 278;

Öztan, Miras Hukuku,

s. 512; Tüfek, s. 243;

İnan-Ertaş-Albaş, s. 571. “…Fürudan

gayri mirasçılar için müteveffanın iradesine müstenit iade borcunun, sarahaten

emredilmiş olması gerekmez. Hal ve şartlardan bunun zımnen dahi anlaşılabil-

mesi iadenin doğumu için kanaatimizce kâfidir…”, Eren, “Mirasta İade” (birinci

bölüm), s. 345.

138

Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 479; Tüfek, s. 282, 283. Konu incelenir-

ken “mirasçı” şeklinde denkleştirme borçlusunu belirten bu yöndeki görüşler

için bkz. Gönensay-Birsen, s. 351; Dural-Öz, s. 341, 342; Antalya-Sağlam, s. 458;

Özuğur, s. 413, 414; Öztan, Miras Hukuku,

s. 513. Aksi yönde İmre, s. 753; İm-

re-Erman, s. 530. Buna karşılık sadece miras bırakanın emretmesi halinde altsoy

dışındaki mirasçının miras payını aşan kısmı denkleştirme ile mükellef olacağına

dair bkz. Eren, “Mirasta İade” (ikinci bölüm), s. 731.