394 / 705
393
TBB Dergisi 2018 (134)
Bedia GÜLEŞ
kadar kız evlada verilen eşyalar ile bütünleşse de, m. 669’un kullandığı
“altsoy” ibaresi gereği erkek çocuk evlenirken ona verilen eşyalar da
çeyiz kavramı içinde incelenmektedir.
159
Çeyiz kavramına evin döşenmesine yarayan her türlü taşınır eşya
dâhil olduğu gibi taşınmaz mal ve bu eşyaların alınması için verilmiş
para da çeyiz olarak değerlendirilir.
160
Kız evladın sadece şahsen kulla-
nımına yarayan birtakım eşyaların da çeyiz olduğu ifade edilmiştir.
161
Altsoya verilen değerin çeyiz olarak nitelendirilmesinde bakılan ölçüt,
eşyanın ev kurulmasında kullanılıyor olmasıdır.
162
Dolayısıyla verilen
eşyanın altsoyun yeni bir ev kurmasında kullanması amacıyla verilme-
si yeterli olup, altsoyun daha sonra evlenmemesi, eşyanın evlenmeden
sonra verilmiş olması veya evlenilecek kişi belirlenmeden verilmesi, o
eşyanın çeyiz olarak nitelenmesini engellemez.
163
Bekâr altsoya kullan-
ması için verilenler çeyiz sayılmaz.
164
Ev kurma amacı dışında yapılan harcamalar ile altsoya geleneğe
uygun olarak takılan takılar, düğün masrafları çeyiz sayılmaz.
165
Bu
durum bir yandan bu tür kalemlerin ev kurma amacına tahsis edil-
memesinden kaynaklanırken, diğer yandan da açık olarak TMK m.
675’in olağan hediyelerle evlenme giderlerini denkleştirme dışında
tutmuş olmasına dayanmaktadır. Yine TMK m. 675/2’ye göre
“Alt-
soy hısımlarının evlenmelerinde, alışılmış ölçüler içinde yapılan çeyiz gi-
derleri hakkında denkleştirmeye tabi tutmama arzusunun bulunduğu asıl-
dır”.
TMK m. 669/2 ile m. 675/2 bir arada değerlendirildiğinde, m.
159
Turanboy, s. 72; Dural-Öz, s. 335; Antalya-Sağlam, s. 456; Özuğur, s. 405; Günay,
Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası, s. 83;
Tüfek, s. 258; İnan-Ertaş-Albaş, s. 569; Aydın-Ünver,
s.116. Bununla birlikte dokt-
rinde, sadece kız evlada ev kurması amacıyla verilenlerin çeyiz olarak adlandırı-
lacağına dair görüş de mevcuttur, İmre, s. 748; İmre-Erman, s. 527.
160
Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,
s. 471; Turanboy, s. 72;
Dural-Öz, s. 335;
Antalya-Sağlam, s. 456; Baygın, s. 106; Özuğur, s. 405; İmre, s. 748; İmre-Erman,
s. 527; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak
Davası, s. 83. Alacak hakkı devrinin de çeyiz kavramı içinde değerlendirilebilece-
ğine dair, Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,
s. 471.
161
Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,
s. 470, 471.
162
Dural-Öz, s. 335; Baygın, s. 106; Aydın-Ünver,
s. 117.
163
Dural-Öz, s. 335.
164
Dural-Öz, s. 335.
165
Turanboy, s. 73; Dural-Öz, s. 335; Eren, “Mirasta İade” (ikinci bölüm), s. 727; Gü-
nay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası, s.
83; Tüfek, s. 258;
İmre, s. 748;
İmre-Erman, s. 527.