134

401

TBB Dergisi 2018 (134)

Bedia GÜLEŞ

ve/veya yararlanma hakkının karşılıksız devri ile hayat sigortasında

sigorta alım bedeli de durum ve koşullar değerlendirilerek denkleştir-

meye tâbi veya denkleştirmeden muaf tutulmalıdır.

c) Miras Payını Aşan Kazandırmalar

Yukarıda altsoy dışındaki mirasçıların denkleştirme yükümlülük-

lerinden bahsedilirken, miras paylarını aşan kısım için yapılan açıkla-

malar ve miras payları için geçerli olan karinelerin payı aşan kısım için

de geçerli olup olmayacağı yönündeki tartışmalar altsoy mirasçılar

açısından da göz önünde bulundurulabilir. Bu doğrultuda miras pa-

yını aşan kısmın altsoy mirasçıda kalabilmesi için, mirasbırakanın bu

yöndeki iradesini ispat etmesi aranır. Hâkim kazandırmanın denkleş-

tirmeye tâbi olup olmadığını belirlerken, bir kural olarak göz önünde

tutmasa da m. 669’daki karinelerden yaralanabilir. Şayet mirasçı aşan

kısmın kendisinde kalmasına sebep olan iradeyi ispat edemezse veya

hâkim aşan kısmın denkleştirmeye tâbi olması gerektiğine karar ve-

rirse, miras payını aşan kısım da altsoyun denkleştirmeye tâbi olarak

aldığı kazandırmalar arasına girer.

d) Alışılmış Ölçüleri Aşan Eğitim ve Öğrenim Giderleri

TMK m. 674’e göre

“Çocukların eğitim ve öğrenimi için yapılan gider-

ler sebebiyle geri verme yükümlülüğü, miras bırakanın aksini arzu ettiği ispat

edilmedikçe, ancak alışılmış ölçüleri aşan kısım için mevcuttur”.

Dolayısıyla

altsoy eğitim ve öğrenim giderleri açısından olağan, kanunun deyi-

miyle alışılmış ölçüde kalan giderler için denkleştirme ile yükümlü

değildir. Ancak doktrinde bir görüş

197

miras bırakanın aksine iradesi

mevcut ise bu alışılmış masrafların da denkleştirmeye tâbi olacağı ifa-

de etmiştir. Buna karşılık aksi yöndeki görüşe

198

göre mirasbırakanın

çocuklarına karşı eğitim ve öğrenim masraflarını karşılamak zaten ka-

197

İmre, s. 763, 765; İmre-Erman, s. 534, 535;

Berki Ş., s. 224 (ancak yazar miras bı-

rakanın bunu sadece reşit çocukları için irade edebileceğini, zira reşit olmayan

çocukların tahsil masraflarının, miras bırakanın kanuni görevi olduğunu ifade

etmektedir, s. 225); Gönensay-Birsen, s. 355; Özuğur, s. 406; Tüfek, s. 263; Köprü-

lü, s. 413

198

Eren, “Mirasta İade” (ikinci bölüm), s. 734; Şener,İlmi Açıklama ve Kazai İçtihat-

larla Mirasta, Tenkis, İade, İstihkak, s. 127; Şener, Miras Hukuku, s. 644; Günay,

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası, s. 92;

Berki, A. H.

s. 301.