134

404

Türk Miras Hukukunda Denkleştirme

koşullara göre kendilerinden beklenebilecek ölçüde olmak üzere, eğitimi sona

erinceye kadar çocuğa bakmakla yükümlüdür”.

Bu hükümlere göre kanun

koyucu ana – babayı zaten çocuğun bakımı ve bu arada eğitim – öğ-

retim masraflarının karşılanması ile yükümlü kılmıştır. Ancak bu yü-

kümlülüğün yerine getirilmesi esnasında bir çocuk için diğeri aleyhine

daha fazla masraf yapılmış olabilir. Örneğin bir çocuk devlet okulun-

da okutulurken, diğerinin eğitim ve öğretimi ilk eğitiminden başla-

yarak özel okullarda, daha lüks ve geniş imkânlarla yapılmış olabilir.

İşte asıl bu durumda eşitsizlik doğmuş olacaktır. Dolayısıyla böylesi

büyük farklılıkların, mirasbırakanın sosyal ve ekonomik durumu, ye-

rel âdetler, çocuğun gördüğü eğitime yatkınlığı ve bu yüzden eğitimin

zorlama olup olmadığı gibi durumlar da değerlendirilerek, masrafın

denkleştirmeye tâbi olup olmadığı belirlenmelidir. Yoksa iki çocuğu

olan bir kimsenin, onların eğitimi adına yaptığı olağan masraflar tabî

ki denkleştirmeye tâbi olmamalıdır.

Mirasbırakan olağan eğitim ve öğretim masraflarını aşan kısmın

denkleştirmeden muaf tutulması öngörebilir ve bir görüşe

213

göre bu-

nun TMK m. 669/2’nin aksine açık bir irade beyanı olmasına gerek

yoktur. Diğer görüş

214

ise m. 669/2’de aranan açıklık şartının bura-

da da olması gerektiğini beyan etmektedir. Bu yöndeki irade beya-

nının açık olması aranmamalıdır. Zira her şeyden önce m. 674’te m.

669/2’deki gibi bir açıklık şartı bulunmamaktadır. Diğer yandan amaç

kardeşler arası eşitliği sağlamak ise sırf bu yöndeki irade beyanı açık

değil diye kanun böyle bir şart aramamışken eşitlik bozulmamalıdır.

Ancak denkleştirmeye tâbi miktar eğitim ve öğretim masrafının tümü

değil, sadece olağan miktarı aşan kısım olur.

215

Son olarak değinilmesi gerekir ki kanun koyucu ölüm anında he-

nüz eğitim ve öğretimini tamamlamamış çocuklar ile engelliliği bulu-

nan çocuklar için de bir düzenleme yapmış bulunmaktadır. Buna göre

213

Eren, “Mirasta İade” (ikinci bölüm), s. 734;

Şener, İlmi Açıklama ve Kazai İçti-

hatlarla Mirasta, Tenkis, İade, İstihkak, s. 128;

Şener, Miras Hukuku, s. 645. Bu

yöndeki görüşler için bkz. Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 477.

214

İmre, s. 765 (Bununla beraber İmre

Erman

alışılmış ölçüde kalan öğretim mas-

raflarının miras bırakan tarafından denkleştirmeye tabi tutulabileceğini ve buna

dair beyanın da açık olmasının gerekmediğini belirtmektedir, s. 535; aynı yönde

Tüfek, s. 264);

Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle

İstihkak Davası, s. 91; Berki Ş., s. 224; Özuğur, s. 406.

215

Dural-Öz, s. 340; Özuğur, s. 406.