134

412

Türk Miras Hukukunda Denkleştirme

da mirastan çıkarma (m. 510) gibi hâllerde mirasçı olamayan, ancak

mirasbırakandan onun sağlığında denkleştirmeye tâbi bir kazandır-

ma almış bulunan kişinin yerine, onun yerine geçen kimseler miras

paylarında meydana gelen artış oranında denkleştirme ile yükümlü

olurlar.

245

Mirasçılık sıfatının kaybına sebep olan bu durumlara, denk-

leştirmeye tâbi kazandırmayı almış olan mirasçının mirasbırakandan

önce ölmüş olması durumunu da eklemek gerekir.

246

Denkleştirmeyi

alan ve mirasçılık sıfatını kaybeden mirasçının yerine geçen kimsele-

rin, paylarındaki artış oranında denkleştirme yükümlülükleri devam

eder. Bu durum her ne kadar hakkaniyete aykırı gibi görünse de as-

lında mirasçının borçlarının küllî halefiyet esasına göre mirasçılarına

geçmesinden başka bir şey değildir.

247

Diğer yandan alınan sağlarara-

sı kazandırma mirasçının malvarlığına karışmakta ve o da mirasçının

yerini alan mirasçılara zaten geçmiş olmaktadır. Ancak tabî ki kazan-

dırmayı alan mirasçı öldüğünde bu kazandırma onun malvarlığından

çıkmış da olabilir. Böyle bir durumda da kanun koyucu küllî halefiyet

esasından yola çıkarak kazandırma almamış diğer mirasçıların pay

açısından eşit olma haklarını, ölen mirasçının yerine geçen kimselere

karşı tercihe şayan bulmaktadır.

fff) Miras Bırakanın veya Mirasçıların Alacaklıları

Mirasbırakanın ya da mirasçıların alacaklıları kanunî mirasçı sıfa-

tına sahip olmadıklarından denkleştirme borçlusu değildirler.

248

ggg) Kanunî İntifa Hakkı Sahipleri

Söz konusu kimseler denkleştirme borçlusu olamazlar.

249

245

Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası,

s. 89; Dural-Öz, s. 325 vd.; Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 441, 447 vd.;

Turan Başara, s. 185 vd.; Turanboy, s. 37; Serozan-Engin, s. 642; Öztan, Miras

Hukuku,

s. 515, 516; Özuğur, s. 402; İmre-Erman, s. 523.

246

Ayiter, s. 232; Dural-Öz, s. 325, 326; İmre, s. 741; Turan Başara, s. 185; Kocayusuf-

paşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 447; Gönensay-Birsen, s. 348; Öztan, Miras Hukuku,

s. 515; Tüfek, s. 246.

247

Dural-Öz, s. 325.

248

Eren, Mirasta İade (birinci bölüm), s. 349;

Şener, İlmi Açıklama ve Kazai İçtihat-

larla Mirasta, Tenkis, İade, İstihkak, s. 116;

Şener, Miras Hukuku, s. 632; Günay,

Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası,

s. 90;

Gönensay-Birsen, s. 247.

249

Dural-Öz, s. 322; Eren, “Mirasta İade” (birinci bölüm), s. 344; Berki Ş., s. 222. Aynı