134

573

TBB Dergisi 2018 (134)

Özgür OĞUZ

nin eşit davranma yükümlülüğüne aykırı davrandığı düşünülemeye-

cektir.

İşe alımlarda işveren tarafından kadın işçiye hamile olup olmadı-

ğının veya çocuk sahip olmayı planlayıp planlamadığının sorulması

da cinsiyete dayalı ayrımcılık olarak nitelendirilebilecektir.

Her ne

kadar işçi alımlarında işveren tarafından işçiye bir takım soruların

yöneltilmesi, bilgi toplama hakkı çerçevesinde olağan bir durum olsa

da bu hakkın sınırlarını, işyeri ve işçi tarafından yerine getirilecek işin

niteliği oluşturmaktadır.

Bu sebeple, hamileliğe ilişkin sorulacak so-

rular, cinsiyete dayalı ayrımcılık yasağını ihlal edecektir. Ancak belirt-

mek gerekir ki yapılacak iş, hamile bir işçinin çalışmasını zora sokacak

nitelikte ise, o takdirde, hamileliğe ilişkin soruların sorulması bu yasa-

ğı ihlal edici bir nitelik taşımayacaktır.

İş Kanunu m.5’te düzenlenen ve kadın işçileri koruyucu nitelik

taşıyan bir diğer hüküm ise, ücrete ilişkidir.

Anılan maddenin 4. fık-

rasına göre işveren, aynı veya eşit değerde bir iş için, sırf işçinin ka-

dın olması dolayısıyla daha düşük bir ücret kararlaştıramayacaktır.

Aynı veya benzer nitelikte işi yapan erkek ve kadın işçi arasında, ücret

ödenmesi bakımından herhangi bir farklılık yaratılamayacak ve işçiler

aynı ücrete hak kazanacaklardır.

Ancak kadın ve erkek işçiler arasın-

Ertürk/Gürsel (2011), s. 437.

Yuvalı (2013), s. 98; Doğan Yenisey/Alpagut/Akın/ Uşan (2015), s. 181

Yuvalı (2013), s. 98; Hakan Keser, “4857 sayılı İK’na Göre İşverenin İş Sözleşmesi

Yapma ve İş İlişkilerinde Eşit İşlem Yapma Yükümlülükleri ve Bunlara Aykırı

Davranılması Durumunda Karşılaşacağı Yaptırımlar”,

Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat

Dergisi,

Ankara 2004, C. 7, S. 3, 1-38, s.28.

Doğan Yenisey/Alpagut/Akın/Uşan (2015), s. 181.

“… Bu ilke, özellikle uygulamada çok sık rastlandığı için cinsiyet ayrımını engel-

lemek amacı ile getirilmiş olmasına karşın; dil, ırk, mezhep, siyasal düşünce ve

benzeri nedenler gibi genel olarak ayırım yasağını öngören haller için de geçer-

lidir. Bu nedenle işveren sadece cinsiyet ayrımı nedeni ile değil, aynı cinsten de

olsalar diğer işçiler arasında da örneğin siyasal düşünceleri veya ırkları nedeniyle

farklı ücret uygulamasına gidemeyecektir…” Eyrenci/Taşkent/Ulucan (2010), s.

142.

“…Uygulamada ücretler bakımından farklılığa gidilmesinin nedenleri olarak,

kadının biyolojik özelliği, toplum içindeki rol dağılımı, kadın-erkek işi ayrımı,

kadınların eğitim düzeylerinin düşüklüğü, kadınların çalışma yaşamlarının ge-

nellikle kısa ve fasılalı olması, kadının sarfettiği emeğim ekonomik yönden daha

değersiz sayılması, kadınlar arasında sınıfsal dayanışma fikrinin az olması gibi

değişik sebepler sayılabilir…” Ertürk (2002), s. 105.

Süzek (2015), s. 487; Çelik/Caniklioğlu/Canbolat (2015), s. 290; Demircioğlu/

Centel (2015), s. 113. Sever (2012), s. 53; Yuvalı (2013), s. 101; Ertürk/Gürsel (2011),