134

659

TBB Dergisi 2018 (134)

Ali İbrahim AKKUTAY

Gelişen siyasi ve ekonomik ilişkilerle birlikte devlet dışı aktörle-

rin artışının da dikkate alınması uluslararası toplumda ve uluslararası

hukuktaki etkinlikleri göz önünde bulundurulduğunda bir gereklilik

olarak ortaya çıkmaktadır.

Bu sebeple yalnızca Yunanistan’a ve diğer

devletlere ait askeri hava araçlarını değil aynı zamanda uluslararası

örgütlerin askeri hava araçlarının da geçişine karşı çıkmak gerekmek-

tedir. Hatta askeri şirketlerin gösterdiği faaliyetlerin niteliği göz önün-

de bulundurulduğunda bu şirketlere ait hava araçlarının uçuşlarına

dahi ihtiyatla yaklaşmak gerekmekte olup, söz konusu uçuşların da

gayri askeri statüyü bozduğunun ileri sürülmesinin geleceğe yönelik

hak kayıpları bakımından faydalı olacağı görülmektedir.

4. Gayri Askeri Statüdeki Ege Adalarının Üzerinden

Gerçekleştirilen Askeri Üst Uçuşların Uluslararası Hukuk

Bakımından Etkileri

İlgili uluslararası antlaşmalar ile tesis edilen gayri askeri statü,

Yunanistan’ın kullandığı egemen yetkilere kuraldışılık getirmiş ve

Türkiye’nin güvenliğine yönelik tehditleri ortadan kaldırarak bölgede

belirli bir denge ve istikrarı sağlamıştır.

Gayri askeri statüdeki Ege

Adaları üzerinden gerçekleştirilen askeri üst uçuşlar, uluslararası ant-

laşmalardan kaynaklanan bir yükümlülüğe aykırı davranılması oldu-

ğu için, açıkça uluslararası hukukun ihlalidir ve Yunanistan’ın doğru-

dan adaların kara ülkesinde gerçekleştirdiği istihkâm faaliyetlerinden

bir farkı yoktur.

Bununla birlikte devlet dışı aktör kavramına dikkatle yaklaşmak gerekmektedir.

Zira liberal yaklaşım devlet dışı aktörlere koşulsuz şekilde hak ve yetkilerin tanın-

masını sağlama çabası içerisindedir. Oysa terör örgütlerinin özgürlük mücadelesi

veren gruplar olarak nitelendirilmeye çalışıldığı örnekler göz önünde bulundu-

rularak söz konusu devlet dışı aktörlerinin kapsamlarının ortaya konması gerek-

mektedir.

Fuat Aksu, “Preservation of Demilitarized Status of the Aegean Islands for the

National Security of Turkey”, Turkish Review of Balkan Studies, Vol. 7, 2002, s.

117. Her uluslararası antlaşma ile egemen yetkilerinin kullanımı sınırlandırılan

devletler, aralarındaki işbirliğini ve anlayışı geliştirerek ilişkilerinde belirli bir

denge oluştururlar. Bu dengenin bozulması ile devletlerarası ilişkilerin ne seyir-

de gerçekleşeceği belirsizleşir ve uluslararası barış ve güven ortamını tehdit eder

hale gelir. (Egemenliğin sınırlandırılması ile uluslararası hukuk kuralları çerçeve-

sinde uluslararası toplumda dengenin oluşturulması hakkında ilişki bakımından

bkz. Aydoğan Özman, “Devletlerin Egemenliği ve Milletlerarası Teşekküller”,

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

, C. 21, S. 1, 1964, s. 54.)