TBB Dergisi Özel Sayı

102 / 497

101 TBB Dergisi 2017 (özel sayı) Kamile TÜRKOĞLU ÜSTÜN
eşitlik, maddi anlamda eşitliğe dönüşmemektedir. Başka bir ifadeyle,
hukuki olarak var olan eşitlik, çeşitli sebeplerle fiiliyata geçememekte-
dir. Kadın, kamu hizmetine girse bile görevde yükselememekte, daha
fazla yetki ve sorumluluk gerektiren üst düzey görevlere gelememek-
tedir.21 Kadınlara ve erkeklere eşit fırsatlar tanınması, toplumsal cinsi-
yet eşitliğini sağlamaya yetmemektir. Çünkü bu normlar hayata “erkek
standartlar”a göre geçmektedir. Kadın ev dışında çalışıyor olsa da asli
görevinin ev işi yapmak; çocuklarına bakmak ve ailesiyle ilgilenmek
olduğuna ilişkin geleneksel rol ayrımı kadını iş hayatında engellemek-
tedir. Sadece ülkemizde değil; genel olarak bütün dünyada toplum-
sal, ekonomik ve siyasi yapılara hakim olan ataerkil bakış açısı, kadına
toplum hayatında olduğu gibi iş hayatında da edilgen bir rol tanımak-
ta ve kadınlar da sistemin bir parçası olarak bu rolleri çoğu kez tercih
edip benimsemektedir.22 Dünya Ekonomik Forumu araştırmalarına
göre, yöneticilerin kadınlara yönelik bilinçsiz ön yargıları (%44), iş ve
aile hayatı arasındaki uyumsuzluk (%44), kadın rol modellerin azlığı
(%39), kadınların yeni yeteneklerinin olmaması (%36) ve özgüven ek-
siklikleri (%31) kadınların işe alınmasına ve yükselmesindeki başlıca
engeller arasında yer almaktadır. 23
Türkiye’de 2017 yılı itibariyle kamuda çalışan kadınların erkeklere
oranı yüzde 40,68›dir.24 Bazı kamu görevlerine girişte görevin nitelik-
leri itibariyle (kadın-erkek işi ayrımı nedeniyle) kadınların o göreve
talip olmamasının yanında birtakım “toplumsal cinsiyet” algıları ka-
dınların o görevlere talip olmasının önüne geçmektedir. 25 “Toplumsal
cinsiyet” algısı sadece kadınların kamu görevine girmedeki tercihini
etkilememekte aynı zamanda kamu hizmetine girişte önemli rol oyna-
yan jürilerin veya komisyonların takdir yetkisini kullanımını da etkile-
mektedir. Üst düzey memurlar genellikle erkek olduğundan mülakat
21 Sebahattin Yıldız, “Türkiye’de Cam Tavan Sendromunun Varlığı Üzerine Bir
Araştırma”, Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, C. 6, S.1, 2014, 75-86.
22 Bu durum iktidarın erkeklere ait olmasıyla yakından ilgilidir. Öztürk, s. 6.
23 “Executive Summary: The Industry Gender Gap”, Future of Jobs Report, s. 5.
pdf
24 İstihdam Türüne Göre Kamu Personelinin Cinsiyet Dağılımları, Eylül 2017, www.
25 Örneğin kaymakamlık mesleği kadınlar tarafından çok tercih edilmemektedir. Sı-
nava giren kadın sayısı az olduğu gibi, sınavda başarılı olan kadın sayısının da az
olduğu tahmin edilmektedir. Gürsel, s. 40.