216 / 497
215
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
Fikriye Ceren SADİOĞLU
nın, kefilin rüçhan haklarını esaslı bir şekilde azaltan işlemleri bakı-
mından da eşin rızası gerekir.
79
Eşin rızası, kefilin değişikliğe yönelik iradesi için geçerlilik şartı
niteliği taşıdığından kefalet miktarını artıran veya adi kefaleti müte-
selsil kefalete dönüştüren anlaşmalar diğer eşin rızası olmadıkça batıl-
dır.
80
Bu durumda kefalet sözleşmesi eski şartlarla geçerliliğini korur.
81
Buna karşılık alacaklı, kefilin güvencesini esaslı bir şekilde azaltacak
bir şekilde birlikte kefillerden birisini ibra etmişse ve kefil olan eş, bu
ibraya rıza göstermemişse TBK m. 587/II uyarınca kendisi de borçtan
kurtulur. Ancak kefil olan eş bu ibrayı uygun bulduğu takdirde uygun
bulma iradesinin geçerli olabilmesi diğer eşin rızasına bağlı olacaktır.
Rızası gereken eş, kefil olan eşin uygun bulma iradesine rıza vermezse
kefilin uygun bulma iradesi ehliyet eksikliği sebebiyle geçersiz olur.
Güvencelerin önemli ölçüde azalmasına ilişkin değişikliklerde ise rı-
zası gereken eş rıza göstermediği takdirde TBK m. 592 uygulama alanı
bulur. Bu durumda eğer alacaklı kefilin zararına esaslı biçimde güven-
ceyi azaltmışsa kefil daha hafif şartlarla (azalan güvenceye uygun dü-
şen bir miktarda azalarak) sorumlu olur (TBK m. 592/I) ya da alacaklı
ağır kusuruyla rehinleri ya da sorumlu olduğu diğer güvenceleri elden
çıkarırsa kefil sorumluluktan kurtulur (TBK m. 592/IV).
IV. KEFİL OLMA KONUSUNDA ÖZEL YETKİ VERİLMESİ VE
KEFİL OLMA VAADİNDE EŞİN RIZASI
TBK m. 583/II hükmü, eşin rızasının gerekip gerekmeyeceği ba-
kımından incelenmesi gereken bir hükümdür. TBK m. 583/II’ye göre
kendi adına kefil olma konusunda özel yetki verilmesi ve diğer tara-
fa veya üçüncü bir kişiye kefil olma vaadinde bulunulması da kefalet
sözleşmesi ile aynı şekil koşullarına bağlıdır. Söz konusu hükümden
kefalet için yetki verilmesinde ve kefalet vaadinde eşin rızasının ge-
çerlilik şartı olup olmadığı anlaşılamamaktadır. Bir görüşe göre kefa-
let sözleşmesinde eşin rızasına ilişkin hükmün dolanılmasını önlemek
için kefalet için yetki verilmesinde ve kefalet vaadinde de diğer eşin
79
Gümüş, s. 345.
80
Gümüş, s. 349.
81
Badur, s. 282.