247 / 497
246
İş Hukukunda Eşitlik İlkesi ve Cinsiyet Ayrımcılığı
nan sendika özgürlüğü ilkesi ile, 6356 sayılı Kanun’un 25. maddesin-
de yer alan işçiler arasında işe giriş ve hizmet akitlerinin sona erdi-
rilmesinde sendikalı sendikasız işçi ayrımı yapılamayacağına ilişkin
ilkeye aykırıdır.
Kadın işçi ilke olarak işyeri ve işle ilgisi olmayan soruları cevapla-
makla yükümlü değildir. Özellikle kadın işçilere karşı yöneltilen kısa
süre içinde evlenmek isteyip istemediklerine ilişkin sorular caiz olma-
dığı gibi, verilen yanlış cevaplarda herhangi bir hukuki sorun doğur-
maz.
Sağlık durumuna ilişkin sualler sadece işletmedeki diğer işçiler,
işyeri ve işin niteliği açısından önemli olduğu takdirde sorulabilir ve
cevaplandırılır. Örneğin, “son senelerde, çalışmanız öngörülen işin
görülmesini engelleyecek nitelikte, ağır veya kronik bir hastalık nede-
niyle çalışamayacak hale geldiniz mi?” şeklinde bir sualin sorulması
geçerli olup, işe girmek isteyen kimsenin de bu soruyu doğru olarak
cevaplandırması gerekir.
İşe girmek isteyen kimseye dini ve parti üyeliği konusunda kural
olarak soru sorulamaz. Zira herkes dini inanç, kanaat ve düşünce öz-
gürlüğüne (An. m. 24, 25), siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma
hakkına (An. m. 67). sahiptir.
Kadın-erkek arasında cinsiyet ayrımı yapılmaması düşüncesiyle
bu tür suallerin sorulması caiz sayılmamaktadır.
45
Ancak söz konusu
işyerine sadece kadın adayların alınması düşünülüyorsa
46
veya nite-
liği itibariyle hamile bir kadının yapamayacağı bir iş söz konusu ise,
örneğin spor hocalığı, mankenlik gibi hamile olup olmadığı sorula-
bilir. Hamilelik testi ise talep edilemez. Belirtilen durumlar dışında,
kadın müracatçıya hamile olup olmadığı şeklinde sual sorulması ül-
kemiz tarafından da onaylanan “Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcı-
lığın Önlenmesi Sözleşmesi’nin” 11. maddesine aykırıdır.
47
Hamilelik
durumunun gizlenmesi İş K. m. 2 4/11 hükmüne göre değerlendiri-
lebilir.
45
§ 611 a BGB; Schaub, sh. 121.
46
BAG AP 31 zu § 123 BGB; Schaub, sh. 122, dipn. 56.
47
Nuri Çelik, İş Hukuku Dersleri, İstanbul 1998, s. 170; Eyrenci, s. 254; Bu konuda
diğer görüşler için bkz. Eyrenci, s. 254.